فهیمه اکبری صحت، روزنامه نگاراقتصادی کانی مگ، هر سازمانی برای شکل گیری نیاز به قواعدی دارد. قاعده‌های سازمان مدلی را پایه گذاری می‌کنند که بر اساس آن مدل، یک کسب و کار متولد می‌شود. این رویکرد سازمانی که با نام مدل کسب و کار شناخته می‌شود، ترکیبی است از آزمون و خطاهای کارآفرین، علم و […]
فهیمه اکبری صحت، روزنامه نگاراقتصادی
کانی مگ، هر سازمانی برای شکل گیری نیاز به قواعدی دارد. قاعده‌های سازمان مدلی را پایه گذاری می‌کنند که بر اساس آن مدل، یک کسب و کار متولد می‌شود. این رویکرد سازمانی که با نام مدل کسب و کار شناخته می‌شود، ترکیبی است از آزمون و خطاهای کارآفرین، علم و دانش استراتژیست و مهمتر از همه دامنه ریسک‌پذیری کارآفرین. مجموعه ریسک‌ها و چالش‌هایی که کارآفرین آن را می‌پذیرد همان تغییر قاعده بازی است.
برای دریافت مجموعه‌ای از مفاهیم و دانش جدید برای راه اندازی یک کسب و کار بدون شک به مجموعه‌ای از منابع نیاز است. کتاب خلق مدل کسب و کار نوشته الکساندر استروالدر – ایو پیگنیور یکی از منابع غنی و مثال زدنی این حوزه است که بیشتر تغییر دهندگان قاعده بازی را نشانه گرفته است.
سال‌هاست که سازمان‌ها با چند مدل کسب و کار قدیمی و ساده بنای کار خود را گذاشته و در نهایت در دنیای رقابتی امروز جایی برای توسعه و بسط و گسترش کسب و کار خود نمی‌بینند.
در دنیایی که سرعت تغییر، بر چشم بر هم زدنی است. چگونه می‌توان انتظار داشت که الگوهای قدیمی و پیش پا افتاده صد سال قبل میتواند، بنگاه‌های اقتصادی موفق را شکل دهد. آنچنان که تکنولوژی روز دنیا با سرعت شگفت انگیر رو به پیشرفت است باید انتظار داشت که کسب و کارها و استراتژیست‌های سازمانی هم مدل‌های تازه‌ای بر اساس خلاقیت، نوآوری و با تکیه بر تکنولوژی به وجود آورند.
کتاب«خلق مدل کسب وکار» منبعی است برای تغییردهندگان قاعده بازی و کنشگرانی که به مقابله با مدل های کسب و کار از کارافتاده برخاسته و به طراحی سازمان های فردا می‌پردازند. از این کتاب به عنوان الگویی برای تغییر قاعده بازی یاد می‌شود.
دکتر عیلنقی مشایخی در پیشگفتار کتاب آورده است که« در این کتاب چارچوب مناسبی برای طراحی مدل کسب و کار ارائه شده است یکی از نکات مهم در چارچوب ارائه شده برای مدل کسب و کاررابطه بین مدل کسب و کار و استراتژی است. مدل کسب و کار جایگزین استراتژی نمی‌شود ولی دو مقوله استراتژی و مدل کسب و کار باهم همپوشانی دارند.»
این کتاب ویژگی های منحصر به فردی دارد که می‌توان یکی از مهمترین آن‌ها را مثال‌های مطرح شده نام برد. درست است کتاب در سال۲۰۱۰ نوشته شده ؛ اما در کتاب خلق مدل و کسب و کار می‌توان به به روز بودن مطالب و مثال‌هایی که نویسنده مطرح می‌کند به عنوان یک نقطه قوت نگاه کرد. همانطور که مترجمان و دکتر مشایخی در پیش گفتار کتاب اشاره داشتند کتاب خلق مدل کسب و کار«کتابی است که در آن نوع دیگری از ارتباط بین استراتژی و مدل کسب و کار که بیشتر به طراحی استراتژی‌های عملیاتی مربوط می‌شود، معرفی شده است.
در واقع با استفاده از روش‌های سوآت (SWOT) و استراتژی اقیانوس آبی به جست‌وجوی پاسخ به سوالات اساسی می‌پردازد و از بین گزینه‌های مختلف بر اساس نقاط قوت و ضعف از یک طرف و فرصت‌ها و تهدیدهای محیطی از طرف دیگر پاسخ مناسب را انتخاب می‌کند.»
بیشتر سازمان‌های کشورمان با یک مشکل جدی و اساسی به عنوان نبود یک بیزنس پلن(Business Plan) و یا مدل کسب و کار رو به رو هستند. اگر سازمان‌ها و شرکت‌ه از این موهبت بهره‌مند می‌شوند بیشتر الگوها و نسخه های قدیمی است. در این مدل کسب و کارها کمتر به مزایای شرکت، چالش‌های فروش، چالش‌های بازاریابی، تبلیغات، کیفیت محصولات، ارتقاء سازمانی و … توجه می‌شود.
در نتیجه استراتژیست‌های سازمان که در اکثر مواقع خود مدیران ارشد همان سازمان هستند مدل کسب و کار را بر اساس مزیت‌ها و اجزای خاص شرکت ارائه می‌کنند. اما مزایا وبزرگ کردن نقاط قوت و کم کردن نقاط ضعف هنری است که هر استراتژیست به این سادگی نمی‌تواند به آن دست پیدا کند. بیشتر استراتژیست‌های سازمانی معتقند که هر شرکت با توجه به مزیت‌ها و اجزای خاص آن ارایه می‌شود؛ اما نکته قابل توجه در این میان این است که کتاب«خلق مدل کسب و کار» ۹ جزء سازنده را در یک تابلوی طراحی مدل کسب و کار ارایه میدهد که همه صنایع می‌توانند از آن بهره ببرند.
به عبارت بهتر مجموعه از ویژگی‌ها و مزیت‌ها را برای کسب و کارهای مختلف ارائه می‌کند. حوزه مدیریت و کسب و کار در دسته حوزه‌هایی است که در چند سال اخیر مجموعه‌های بسیاری در آن انتشار یافته است؛ اما این ویژگی و منحصر به فردی کتاب «خلق مدل کسب و کار» مثال زدنی است که با مدل کسب و کار در مدیریت استراتژیک موضوع جدیدی را وارد این حوزه کرده و توانسته است با بهره‌گیری از نوآوری و بیان متفاوت مطالب، به یک منبع کاربردی تبدیل شود.
