معدنکاری دیجیتال عامل اتخاذ تصمیمات عملیاتی بهتر

کانی مگ، محمد قهرمانی کوشان- بسیاری از مناطق جغرافیایی به دلیل نوع اقلیم قادر به داشتن صنایع مختلفی مانند کشاورزی و سایر صنایع نیستند. در این مناطق معادن می‌توانند عامل تحول اقتصادی باشند. بر هیچ کس پوشیده نیست توسعه و رشد معادن منجر به رشد اقتصادی مناطق خواهد شد. حال اینکه اگر معادن کشور به روز رسانی شوند و معدنکاری دیجیتال به یک الگو در عملیات معدنکاری تبدیل شود، بی شک موفقیت‌های در حوزه‌های اقتصادی و حتی مدیریتی معادن حاصل می‌شود.

معدنکاری دیجیتال؛ عامل بالا رفتن بهره‌وری در ماشین‌آلات معدنی

نزدیک به یک دهه از عمر معدنکاری دیجیتال در جهان می‌گذرد. این فرآیند، تحول بخش معدن از قالب‌های سنتی کنونی به‌وضعیتی مدرن را تسریع کرده و فضای تازه‌ای را در این بخش ایجاد می‌کند که این فضا سه پیام اساسی کاهش هزینه، افزایش کارآیی و سرعت در تصمیم‌گیری برای مدیران معدنی را برای این بخش به‌ارمغان می‌آورد. با کاهش هزینه پیاده‌سازی تکنولوژی‌های دیجیتال، اکنون زمان مناسبی برای معدنکاری هوشمند است. این ‌رویکرد منجر به‌دید متفاوت، تفکر متفاوت و عملکرد متفاوت خواهد شد که امکان تصمیم‌گیری سریع‌تر و بهتر را فراهم می‌کند.

امروزه شرکت‌های معدنکاری اطلاعات به دست آمده از تجهیزات (به عنوان مثال، گاز و فشار روغن، حرارت و غیره) و اطلاعات تاریخچه را ترکیب کرده و با تحلیل لحظه‌ای کارکرد عملیاتی، ایمنی و محیط زیستی را بهبود می‌بخشند. به طور مثال، هنگامیکه ماشین‌آلات استخراج زغال در معادن زیرزمینی، یکپارچگی زیرساخت‌ها را مانیتور می‌کنند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

حفرات موجود در سنگ ممکن است باعث ریزش سقف شده و تولید را برای هفته‌ها متوقف کنند و درنتیجه کاهش تولید قابل توجهی را به دنبال داشته باشند. استفاده از ماشین‌آلات دارای سنسور، اپراتور را قادر می‌سازد تا اطلاعات تنش‌ها و فشارهای سنگ را مانیتور کرده و با استفاده از عملیات پیشگیرانه همچون کاهش نرخ تولید ماشین یا افزایش فشار هیدرولیک سیستم نگهداری از تخریب سازه و توقف عملیات جلوگیری کند.

توسعه عملیات ناوگان با معدنکاری دیجیتال

هزینه بالای خرید و نگهداری ناوگان خودرویی معدنی، دلیل محکمی است بر لزوم اجرایی شدن هوشمندسازی این ناوگان؛ کارکرد خودرو در معادن مختلف با دیگر صنایع متفاوت است. خودروهای معدنی مسافت قابل ملاحظه‌ای را طی نمی‌کنند و حتی در صورت طی کردن مسافت، در محدوده مشخصی فعالیت خواهند کرد. عدم مدیریت و مانیتورینگ این ناوگان نه‌تنها هزینه‌های سازمانی را افزایش می‌دهد، بلکه باعث فقدان سیستمی برای محاسبه عادلانه کارکرد خواهد شد. کاهش هزینه‌های عملیاتی، کاهش ریسک، افزایش کارایی و بهره‌وری و همچنین بهبود فرآیندهای گزارش‌گیری بر پایه نیروی انسانی، از جمله مهمترین دلایل استفاده از سامانه مدیریت ناوگان معدنی است.

با استفاده از تکنولوژی دیجیتال، شرکت‌های معدنی می‌توانند ماشین‌آلات خود را با دقت بالا ردیابی کنند. سنسورها داده‌هایی مانند وزن تراک، چگونگی بارگیری، مصرف سوخت و فشار تایرها را فراهم می‌کنند. با استفاده از این نوع اطلاعات شرکت معدنی متوجه می‌شوند که به طور مثال تنها ۸۵% از ظرفیت تولید آن استفاده می‌شود. این موضوع باعث طی مسافت اضافی توسط تراک، مصرف بیشتر سوخت و زمان اضافی و هزینه‌های اضافی تعمیر و نگهداری را به دنبال دارد. این گزارش‌ها به شرکت معدنی کمک می‌کند تا با تغییر روش خود سعی کند تراک‌ها ۱۰۰درصد پر شوند تا کاهش چشم‌گیر هزینه و کاهش زمان مورد نیاز برای تولید تناژ مورد نظر ماده معدنی را به دنبال داشته باشد.

معدنکاری دیجیتال و تعالی عملیاتی

شرکت‌های بزرگ و بین‌المللی معدنی، برای دستیابی به‌تعالی عملیاتی، انطباق و مدیریت، سرمایه زیادی را برای سیستم‌های ERP سرمایه‌گذاری کرده‌اند‌، با این حال نباید انتظار داشت ادغام فناوری‌های پیشرفته در سطوح مختلف صنعت معدن جهت افزایش انعطاف‌پذیری، بهبود کیفیت، کنترل نتایج فرآیند و افزایش سود، آسان باشد. تکنولوژی دیجیتال‌ کمک می‌کند تا جریان عملکرد در معدنکاری، به‌سطح جدیدی در تمامی زنجیره ارزش معدن از معدن تا بازار برسد.

عواملی چون نوسانات بازار، تغییر در تقاضای جهانی، نقاط جدید برای یافتن ذخیره، اهمیت افزایش عمر معادن و همچنین تحولات خط‌مشی جهانی موجب تغییرات چشمگیر در این صنعت شده‌است. علاوه بر تغییرات بیان‌شده، صنعت معدن امروزه با چالش‌هایی همچون کاهش عیار ذخایر و کاهش یا نوسانات زیاد بازیابی نیز روبه‌روست.

اصطلاح تحولات دیجیتال، روند کلی تغییر یک شرکت یا مدل تجاری به‌دلیل اجرای فناوری‌های دیجیتال را توصیف می‌کند؛ همچنین‌ اصطلاحات معدنکاری هوشمند یا معدنکاری نسل چهارم تحولات دیجیتال را به‌صنعت معدنکاری محدود می‌کند.

صرف‌نظر از تفاوت‌های جزئی در تعاریف، دیجیتالی‌شدن بر اساس کاربرد فناوری‌های دیجیتال استوار است، بنابراین معدنکاری هوشمند به‌استفاده از سیستم‌های رایانه‌ای یا دیجیتالی، سنسورهای متعدد با رویکرد انتقال در لحظه داده، روش‌ها و داده‌های دیجیتالی برای کاهش هزینه‌ها، بهبود بهره‌وری در عملیات معدنکاری و  بهره‌وری در کسب و کار و روش‌های تبدیل مالی اشاره دارد.

رشد شفافیت و سرعت در امور معدنکاری ماحصل توسعه معدنکاری دیجیتال

واقعیت این است که حرکت معادن و صنایع وابسته در راستای مکانیزه شدن منجر به رشد شفافیت و سرعت در امور معدنکاری می‌شود. همچنین با الکترونیکی کردن روند معدنکاری شاهد پیشگیری از تخلفات و فساد اداری و افزایش بهره‌وری خواهیم بود. به طور مثال امروز ایجاد سیستم جمع‌آوری الکترونیکی داده‌ها و اطلاعات، اقدامی ضروری و مهم برای تشکیل یک نظام هماهنگ در حوزه معدن و صنایع وابسته است. این مهم به طور حتم می‌تواند زمینه را برای اتخاذ تصمیمات کلان کشور به ‌شکل مفید فراهم ‌کند.

همچنین بهره از سیستم هوشمند و الکترونیک در بخش معدن می‌تواند به کاهش هزینه‌های معدنکاری کمک کرده و باعث جلوگیری از دوباره‌کاری شود. دیگر نیازی نیست هر بار برای گرفتن آمار به مناطق مختلف سفر کرد یا برای گرفتن یک استعلام ماه‌ها منتظر ماند، چراکه هر لحظه سرشماری به ‌روز در اختیار متقاضیان قرار دارد. در واقع معدنکاران می‌توانند از این سیستم برای ورود مواد خام، بررسی میزان مواد اولیه، حجم و زمان تولید، هزینه و میزان ضایعات، فروش داخلی و صادرات با سرعت و دقت بیشتری مطلع شوند. این در حالی است که اقدامات صورت‌گرفته در راستای هوشمندسازی معادن چندان موثر نبوده است. با وجود اینکه دولت حسن روحانی بر تمرکز بر الکترونیکی شدن تاکید کرد و حتی شعار دولت الکترونیک مطرح شد اما چندان خبری از هوشمندسازی معادن نیست.