کانی مگ، عاطفه عبدالهی- استفاده از ظرفیت‌های انقلاب صنعتی چهارم، قطعاً باعث بهبودی شرایط اقتصادی کشورمان خواهد شد. دکتر مصطفی قدیمی، کارشناس بهره‌برداری شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، معتقد است که حرکت به سمت انقلاب صنعتی چهارم نیاز جدی معادن کشور است. در ادامه مشروح صحبت‌های وی را بخوانید. همانطور که می‌دانیم بستر […]
کانی مگ، عاطفه عبدالهی- استفاده از ظرفیت‌های انقلاب صنعتی چهارم، قطعاً باعث بهبودی شرایط اقتصادی کشورمان خواهد شد. دکتر مصطفی قدیمی، کارشناس بهره‌برداری شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، معتقد است که حرکت به سمت انقلاب صنعتی چهارم نیاز جدی معادن کشور است. در ادامه مشروح صحبت‌های وی را بخوانید.
همانطور که می‌دانیم بستر تکنولوژی و زیرساخت‌های انقلاب صنعتی چهارم موجب افزایش حجم تولید مواد اولیه معدنی، بهبود کیفیت موا فرآوری شده، افزایش راندمان در معادن و صنایع وابسته و … می‌شود. به نظر شما تا چه اندازه انقلاب صنعتی چهارم برای معدن و صنایع معدنی اهمیت دارد؟
از نظر تحول دیجیتال، بخش صنعت و معدن کشور، از لحاظ اینترنت اشیاء، هوش مصنوعی و… شرایط چندان چشم‌گیر نیست. در حال حاظر فقط تعداد محدودی از معادن بزرگ کشور به این تکنولوژی‌ها مجهز هستند. متاسفانه بسیاری از این معادن بزرگ هنوز به سمت استفاده از این تکنولوژی‌های جدید نرفته‌اند. می‌توان گفت ما دراین زمینه در ابتدای راه هستیم و نسبت به آموزش پرسنل، ایمنی محیط زیست، بهبود استخراج و باطله‌برداری و سایر عوامل وابسته در ابتدای راه هستیم و تاکنون رشد چشمگیری نداشته‌ایم.
ایده‌هایی که در استارت‌آپ‌ها و سیستم‌هایی که توسط آنها راه‌اندازی می‌شود، نوید بخش توسعه معدن و صنایع معدنی است.این استارت‌آپ‌ها با ایده‌های جدید و خلاقیت‌های مدرنشان کوچک و نوپا هستند، اما با وارد شدن در این فضاهای جدید می‌توانند بسیاری از مشکلات معدن و صنایع معدنی ما را پیدا کرده و آنها را برطرف کنند.
افرادی که در محیط معدن فعالیت می‌کنند،ساعات زیادی را در این فضا سپری می‌کنند، با مسائل و مشکلات این بخش آشناتر هستند و می‌توانند راهکارهایی مناسبی را در اختیار صاحبان صنایع قرار دهند و ایده‌های جدیدی را در حوزه معدن و صنایع معدنی پیاده‌سازی کنند. اگر استارت‌آپ‌ها راهکار منطقی و ارزان قیمتی ارائه دهند حتما ًمدیران این مجموعه‌ها می‌پذیرند و به سمت شرکت‌های دانش بنیان حرکت می‌کنند.
چرا معادن کوچک مقیاس نمی‌توانند از این تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده کنند؟ آیا این معادن مهجورند یا در مناطق مهجوری قرار دارند؟
همانطور که در طرح احیاء معادن کوچک و متوسط مقیاس مطرح است، حدود ۴ هزار معدن غیر فعال در کشور وجود دارد. هرکدام از این معادن مشکلات مربوط به خودشان را دارند، یک بخش عمده‌ای از آنها در اختیار افرادی است که سال‌ها پیش پروانه بهره‌برداری را اخذ کردند ولی توانایی مالی و تجهیزاتی برای راه‌اندازی را ندارند. یک بخش دیگری از این معادن ذخیره محدودی دارند و یا در مناطقی هستند که هزینه انتقال مواد معدنی آنها به محل فرآوری، مقرون به صرفه نیست.
گردآوری این معادن در کنار یکدیگر به طوری که مواد به دست آمده‌ی آنها در یک کارخانه فرآوری شود، محصول با ارزش‌تری را به و جود می‌آورد. به نظر می‌رسد تاکنون درمورد معادن کوچک ومتوسط مقیاس هنوز شرکت‌های دانش‌بنیان ورود پیدا نکرده‌اند و علاقه‌ای نشان نداده‌اند. پرعیار سازی باطله‌ها برای سنگ آهن، مس یا مواد معدنی سرب و روی یک نیاز است. با ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به این حوزه می‌توان انقلاب بزرگی را در این زمینه ایجاد کرد.
با وجود اینکه گفته می‌شود استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا و حرکت به سمت انقلاب صنعتی چهارم پرهزینه است؛ اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که شرکت‌های دانش بنیان به کاهش هزینه بهره‌برداری معادن توسط این تکنولوژی‌ها می‌پردازد؟ آیا این مسئله فقط در کشور ما مطرح است؟
در مرحله‌ی اول به نظر می‌رسد استفاده از این تکنولوژی‌ها هزینه بر است؛ اما زمانی که مطالعات امکان سنجی و فرصت سنجی انجام شود، خواهید دید توسط شرکت‌های دانش‌بنیان و این ابزارها کارهای مفیدتری ومقرون به صرفه‌تری را می‌توان انجام داد.
کشورمان چند سالی است با موج‌های عظیم افزایش قیمتی، التهاب بازار، بازارهای کاذب و اتفاقات پیچیده‌ای که اقتصاد را با مشکل رو به رو کرده است. همین موضوع بر روی افزایش هزینه‌های تولید، عدم دسترسی به بازارهای صادراتی، نبود تجهیزات تاثیر گذاشته است. آیا این تکنولوژی‌های روز دنیا می‌توانند این موانع را برطرف کنند؟
قطعاً این اتفاق خواهد افتاد، زیرا ما در مسیری هستیم که اگر هم نخواهیم مجبور هستیم خودمان را با دانش و تکنولوژی‌های روز دنیا به روز کنیم و از توانمندی این شرکت‌های نوپا استفاده کنیم. اعتقاد قلبی من این است که اینها بالاخره یک روزی که چندان هم در دور نیست موقعیتشان شناخته می‌شود و این آگاهی در جامعه‌ی معدنی ایجاد می‌شود به طوری که خودشان به سمت این شرکت‌ها کشیده می‌شوند و از آنها راهکارهایی بهینه برای چالش‌هایشان خواهند گرفت.
آمارها نشان میدهد که ما در کشور تعدا زیادی معدن راکد و غیرفعال داریم و گفته می‌شود این معادن کوچک هستند و صرفه اقتصادی ندارند در حالی که این معادن می‌توانند برای کشور ثروت آفرین و ارزش آفرین باشند. به نظر شما این تکنولوژی‌های به روز دنیا می‌توانند در مورد این معادن هم ناجی باشند؟آیا ورود به بسترهای انقلاب صنعتی چهارم یک الزام برای بخش معدن است؟
قطعاً امکان پذیر است، با استفاده از هوش مصنوعی در زمینه اکتشاف قطعاً می‌توان پتانسیل‌های شناخته نشده یا کم شناخته شده در این معادن کوچک مقیاس را شناسایی، دسته‌بندی و مدیریت کرد و یک راهکار منطقی و اقتصادی برای آنها ارائه داد. فقط کافی است این شرکت‌های دانش‌بنیاد چند کار موفق در زمینه معدن و صنایع معدنی ارائه دهند و خودشان را در دنیا نشان دهند.
آیا برای اجرای این مهم نیاز به اعتماد و حمایت دولت هست؟
بله، اعتماد و حمایت هم از سمت دولت و هم از سمت معادنی که زیرمجموعه وزارت صمت هستند. ارائه چند نمونه کار موفق در زمینه‌های استخراج، اکتشاف و فرآوری معدن و صنایع معدنی قطعاً این مسیر را هموارتر خواهد کرد.
