کارآفرینان باید در مدل‌های کسب و کار خود بازنگری کنند
کارآفرینان باید در مدل‌های کسب و کار خود بازنگری کنند

کانی مگ، جعفر گودرزی-سال‌هاست در کشور به موضوع اشتغالزایی، توسعه پایدار، کارآفرینی تاکید می‌شود. ایجاد اشتغال مستلزم افزایش تولید، رشداقتصادی و بهادادن به کارآفرینان است. در ادبیات اقتصادی، کارآفرین کسی است که متعهد می‏شود، خطرهای یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند. بنابراین علاوه بر این‏که کارآفرین به عنوان اداره کننده‏ و سازماندهی […]

کانی مگ، جعفر گودرزی-سال‌هاست در کشور به موضوع اشتغالزایی، توسعه پایدار، کارآفرینی تاکید می‌شود. ایجاد اشتغال مستلزم افزایش تولید، رشداقتصادی و بهادادن به کارآفرینان است. در ادبیات اقتصادی، کارآفرین کسی است که متعهد می‏شود، خطرهای یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند. بنابراین علاوه بر این‏که کارآفرین به عنوان اداره کننده‏ و سازماندهی کننده‏ی واحد اقتصادی برشمرده می‏شود،احتمال خطر موجود در فعالیت اقتصادی را نیز می‏پذیرد، از این‏رو است که به حمایت نیاز دارند. محسن احتشام رییس اتاق بازرگانی بیرجند و عضو انجمن مدیریت ایران معتقد است در شرایط کنونی و با وجود تمامی مشکلات فعالان بخش خصوصی و کارآفرینان به به فعالیت خود ادامه می‌دهند. در دنیای امروز باتوجه به ظهور فناوری‌های جدید باید در تمامی بخش‌ها و مدل‌های کسب و کار بازنگری کرد.

با توجه به اینکه ظهور تکنولوژی‌های جدید و موج فناوری‌ که جهان را در بر گرفته است، کارآفرینان چگونه باید خود را با این شرایط تطبیق دهند؟

بنگاه‌های بزرگ و حتی کوچک اقتصادی همیشه به دنبال یافتن مسیرهای تازه برای رسیدن به موفقیت وتثبیت جایگاه هستند. نگاه به بازارهای جهانی و یافتن بازارهای جدید امری بدیهی برای یک بنگاه اقتصادی است که با روش‌های مختلف بازاریابی،‌برندسازی و تغییر در روش‌های مدیریت کسب و کار حاصل می‌شود. کارآفرینان این روزها دیگر شرایط قبلی را ندارند.  نزدیک شدن مدل‌های رقابتی،  بالا گرفتن جنگ رقابت  ظهور تکنولوژی‌های جدید، به روز شدن لحظه‌ای فناوری‌ها و عواملی از این قبیل دیگر بنگاه‌داری را به کار بسیار دشواری تبدیل کرده است. بنگاه‌داری این روزها دیگر به روش‌های قبلی و بر اساس تجربه گذشتگان امکان پذیر نیست.

چطور؟ دلیل این موضوع چیست؟

دنیای امروز لحظه به لحظه به روز رسانی می‌شود کارآفرینان نیز برای ادامه حیات باید به فکر به روز رسانی خود باشند. تغییر  در روش‌های تولید، توزیع و  بازاریابی و یافتن راه‌های جدید در این مسیر یکی از روش‌هایی است که به کمک بسیاری شرکت‌ها آمده است. برای مثال اگر به بزرگترین بنگاه‌های موفق جهان دقت کنید،‌تغییر در سیستم بازاریابی و  به کار گیری  جدیدترین روش‌های مارکتینگ در  آن کاملا مشهود است. ظهور روش‌های جدید در بازاریابی در جهان تجارت را به جنگ بزرگی تبدیل کرده است.

از سوی دیگر تولید در تمام جهان تحت تاثیر انقلاب صنعتی چهارم دست خوش تغییرات شگرف شده است. بنده در بحث معدن تخصصی ندارم؛ اما انقلاب صنعتی چهارم در معادن هم جایگاه پیدا کرده است. دیگر هیچ صنعتی نمی‌تواند از تحولات انقلاب صنعتی چهارم در امان باشد.

در شرایط کنونی بازاریابی و برندسازی چه تغییراتی پیدا کرده است؟

امروزه مقوله بازاریابی اجتماعی در دنیا یکی از مهمترین فاکتورهای بازاریابی است.این بازاریابی با توجه به رفاه اجتماعی چه در زمینه تولید کننده ،مصرف کننده و یا واحدهای عرضه کننده کالا و حفظ منافع آنها صورت می‌گیرد.  تغییر در روش‌های بازاریابی شرکت‌ها به اندازه‌ای گسترش یافته که به کتب و نشریات این حوزه هم نفوذ کرده است؛ اما بسیاری از این منابع در گذر زمان و بر اساس بهره‌وری پایین موقعیت خود را از دست می‌دهند. منابعی ماندگارند که در طول تاریخ همیشه حرف تازه‌ای داشته باشند. باید موج‌های صنعتی را جدی بگیریم.

باتوجه به تغییراتی که از آن صحبت کردید. در حال حاضر عمده مشکلات کارآفرینان در کشور چیست؟

بهبود فضای کسب و کار نیز با رفع موانع از سر راه تولیدکنندگان و سرمایه‌گذران محقق می‌شود. سرمایه‌گذران و تولیدکنندگان با بانک‌ها و سایر نهادها ممکن است مشکلات و موانعی داشته باشند که باید برای برداشته شدن آن تلاش شود. کارآفرینی نیز مانند هر پدیده دیگری قواعد و ملزومات ویژه خودش را دارد. سرمایه شاید مهمترین نیاز برای شروع یک فعالیت اقتصادی باشد، اما به یقین همه آن نیست. دانش و توانایی مدیریت، دانش اقتصادی، شناخت اوضاع بازار و… عامل‌هایی هستند که کارآفرینان باید به آن مسلط باشند.

برای مثال در بخش معدن کارآفرینان با مشکلات متعددی رو به رو هستند. بانک‌ها ماشین‌آلات دست دوم را برای پرداخت تسهیلات به رسمیت نمی‌شناسند. متأسفانه سهم معدن از تسهیلات بانکی بسیار پایین است که اگر صنعت و معدن را از هم جدا کنیم به عدد فاجعه آمیزی می‌رسیم. تا زمانی که نتوانیم ماشین‌آلات مورد نیاز را تامین کنیم چطور می‌توانیم به توسعه معادن دست پیدا کنیم.

در شرایط کنونی آیا کارآفرینان می‌توانند به ارایه محصولات خود در بازارهای بین‌المللی بپردازند؟

حضور در بازارهای مختلف یک نیاز برای محصولات و تولیدات است. نمی‌توان به رشد فکر کرد؛ مگر با توسعه بازارها. در شرایط کنونی هم باید محصولات ما در تمامی بازارها حضور داشته باشند. باید در این مسیر از ظرفیت‌های بخش خصوصی نهایت استفاده شود. استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی مستلزم این است که در راستای حل مشکلات بخش خصوصی و موانع سر راه این بخش‌ها از امکانات و برنامه‌های توسعه‌ای در بحث بهبود فضای کسب و کار استفاده شود.

در شرایط کنونی نیروی انسانی ماهر به یک نیاز برای کسب و کارها تبدیل شده است. در مسیر انقلاب صنعتی چهارم نیروی انسانی باید به روز و هماهنگ با تکنولوژی‌های روز دنیا باشد، این موضوع چقدر می‌تواند برای کارآفرینان مزیت و معایب داشته باشد؟

نیروی انسانی ماهر در انقلاب صنعتی چهارم برای تمامی بخش‌ها نیاز است. گفته می‌شود در انقلاب صنعتی چهارم حتی باید در اندیشه‌های بازاریابی هم بازنگری شود. حال اینکه نیروی کار در حدی مهارت پیدا می‌کند که می‌تواند با ربات‌ها در یک مجموعه کار کند. پس تولید تا فروش تحت تاثیر این تحول قرار می‌گیرد. خوشبختانه در کشورمان یک مزیت اصلی وجود دارد، آن هم ظرفیت مناسب نیروی انسانی است. در حال حاضر نیروی انسانی ماهر، دانش آموخته و به قول معروف موج چهارمی در کشور به وفور یافت می‌شود. این نیروی انسانی موج چهارمی حتی می‌توانند منجر به توسعه اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار شوند.  در بسیاری از کارخانه‌های کشور تکنسین‌ها به جدیدترین فناوری‌های روز دنیا آشنا هستند. تنها مشکل ایجاد اشتغال برای کارگران ماهر و بهبود فضای کسب و کار برای کارآفرینان است.

مهمترین موانع بهبود فضای کسب و کار کشور چیست؟

موانع متعددی وجود دارد. یکی از مهمترین‌ آن‌ها، قوانین دست و پاگیر و قوانین بازدارنده است. این قوانین تا اندازه‌ای می‌تواند مانع توسعه و پیشرفت کارآفرینان و دلسردی سرمایه‌گذاران شود. در حال حاضر بسیاری از مدیران بخش خصوصی توان ریسک و انجام اقدامات چشم‌گیر را ندارند. نزدیک به یک دهه است که در فضای کسب و کار کشور با رشد اقتصادی نزدیک به صفر، کاهش شدید نرخ سرمایه‌گذاری، نوسانات مکرر نرخ ارز، محدود شدن ظرفیت رشد تولید در کشور، بحران های زیست محیطی، رانت توزیعی، تحریم‌های بین‌المللی و … مواجه هستیم؛ اما با این حال کارآفرینان همچنان امید به ادامه راه دارند. کم توجهی به ظرفیت و توانمندی فعالان اقتصادی بخش خصوصی کشور و مشکلات مدیریتی در بخش اقتصادی باعث می‌شود کسب و کارهای کشورمان آنچنان که باید رشد و توسعه نداشته باشند.

و اما سخن پایانی!

حتی در سخت‌ترین شرایط هم کارآفرینان تمایل به فعالیت دارند. باید مسیر کارآفرینی در کشور هموار شود. برای مثال یکی  از مسایل پیش روی فعالان اقتصادی، عدم ضمانت اجرای قراردادها است. بالارفتن تعداد چک‏های وصول نشده بانکی و اجرایی نشدن تعهدات، از مسایلی است که چرخه مبادلات تجاری را با مشکل مواجه می‌‏کند، زیرا مشکلات یک بخش به صورت زنجیره‏ای به بخش‌‏های دیگر منتقل می‏‌شود.