کانی مگ، محمد قهرمانی کوشان- وقتی در مجمع جهانی داووس صحبت از ظهور یک انقلاب صنعتی جدید در جهان شد، هیچ کس تصور نمی‌کرد، کسب و کارهای کوچک و دانشجویی روزی جهان را متحول کنند. انقلاب صنعتی چهارم نزدیک به ده سال عمر کرده است. در این ده سال روز به روز کسب و کارها […]
کانی مگ، محمد قهرمانی کوشان- وقتی در مجمع جهانی داووس صحبت از ظهور یک انقلاب صنعتی جدید در جهان شد، هیچ کس تصور نمی‌کرد، کسب و کارهای کوچک و دانشجویی روزی جهان را متحول کنند. انقلاب صنعتی چهارم نزدیک به ده سال عمر کرده است. در این ده سال روز به روز کسب و کارها دچار تغییرات شگرف شده‌اند و جهانی تازه را برای تمامی صنایع جهان رقم زده‌اند. کسب و کارهای رشد کرده در انقلاب صنعتی چهارم دیگر ماهیت صنایع و کسب و کارهای موج سوم و دوم را ندارند. یک کسب و کار میتواند، از یک زیرزمین شروع و تبدیل به یکی از موفق ترین نمونه‌های جهان شود. استارت‌آپ‌ها در تمامی دنیا نمونه کسب و کارهایی هستند که با حداقل‌ها کار خود را آغاز می‌کنند و در مسیر واقعی رشد قرار می‌گیرند. بیشتر استارتآپهای موفق و رشد کرده در جهان، در دسته کسب و کارهایی هستند که بر بستر انقلاب صنعتی چهارم حرکت می‌کنند. یکی از مهمترین مباحثی که در انقلاب صنعتی چهارم در نظر گرفته می‌شود، موضوع محیط زیست و تغییرات اقلیمی است. در سال‌های اخیر گروه‌های مردم نهاد بسیاری در جهان وجود دارد که بر روی مسایل زیست محیطی به صورت جدی فعالیت می‌کنند. همین موضوع کم کم زمینه رشد و توسعه استارت‌آپ‌هایی در جهان را به وجود آورد که در حوزه محیط زیست و چالش‌های آن فعالیت می‌کنند. این استارت‌آپ‌ها که دقیقا از الگوهای رشد و توسعه انقلاب صنعتی چهارم استفاده می‌کنند، نسبت به سایر گروه‌ها موفق‌تر و ماندگارتر هستند.در حال حاضر استارتآپهای آب و هوا در جهان روز به روز رشد می‌کنندو سهم قابل توجهی از گردش مالی استارت‌آپ‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
از زمان شکل‌گیری انقلاب چهارم صنعتی، آن را بر پایه ۳ فناوری دیجیتال، زیستی و فیزیک تصور می‌کردند. فناوریهایی که زندگی انسان را مسحور خود می‌کند و چهره دیگری به آن میدهد. روزگاری که با کمک فناوری‌های پیچیده، نوید زندگی آسان‌تری را به انسان میدهد. در انقلاب صنعتی چهارم، جهانی منعطف، دیجیتالی شده، پاسخگو‌تر و آسان‌تر را برای انسان تصور می‌کنند. آینده‌ای که در آن همه اصول پذیرفته شده جهانی در حوزه آموزش، مدیریت و حتی روابط اجتماعی تغییر می‌کنند و شکل نوین و هوشمندانه‌ای می‌یابند. به همین دلیل آب و هوا که یکی از چالش‌های امروز جهان است در صدر توجه قرار گرفته است. در تمامی دنیا تیم‌های خلاق، نوآور و دانش بنیان تلاش می‌کنند تا راهکارهایی برای مدیریت بهتر شرایط اقلیمی و آب و هوایی ارایه کنند.
بر اساس گزارش جدید ارائه‌دهنده داده‌های استارت‌آپ‌ها و آژانس بین‌المللی تجارت، در حال حاضر استارتآپهای آب و هوایی و ارایه دهنده فناوری‌های نوین در حوزه آب و هوا در جهان روز به روز بیشتر رشد می‌کنند و درصد شکست‌ها نسبت به سایر استارتآپهای نوپا بسیار کمتر است.
بر اساس این گزارش، سرمایه‌گذاری استارتآپهای فناوری آب و هوایی از زمان توافق‌نامه آب‌وهوایی پاریس سر به فلک کشیده است. بر اساس آمار رسمی آژانس بین‌المللی تجارت، سرمایه‌گذاری در حوزه استارتآپهای ارایه دهنده فناوری در حوزه آب و هوا در سال ۲۰۲۱ رکورد ۳۲ میلیارد دلار را ثبت کرد.
در انقلاب صنعتی چهارم فناوری در تمامی کسب و کارها حرف اول را می‌زند، پس کسب و کارهایی موفق هستند که بتوانند جدیرین و به روزترین فناوریها را در حوزه‌های مختلف ارایه دهند. این فناوریها علاوه بر ارایه امکانات ویژه باید به صرفه و توسعه محور باشد. به عبارت دیگر علاوه بر اینکه یک بحران و چالش را حل می‌کند، باید طرحی نو دراندازد.
کارشناسان انقلاب صنعتی چهارم معتقدند که فناوری به عنوان نیروی محرکه نوآوری، خلاقیت و امکان پذیر کردن غیرممکن‌ها، برای فعال کردن و تسریع تحول در مقیاس و سرعت مورد نیاز ضروری است.
گزارش‌ها نشان میدهد، از زمان توافق پاریس، شاهد رشد استثنایی در تعداد شرکت‌های فناوری آب و هوا در سطح جهان بوده‌ایم. شرکت‌هایی که برای کاهش یا حذف انتشار گازهای گلخانه‌ای و رسیدگی به اثرات تغییرات آب و هوایی تلاش می‌کنند.
استارتآپهای فناوری آب و هوا شرکت‌هایی هستند که از فناوریهایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای یا رسیدگی به تأثیرات تغییرات آب و هوایی استفاده می‌کنند.
بیش از ۸۰ درصد بودجه کشورها به استارتآپهای انرژی و حمل‌ونقل اختصاص می‌یابد، اگرچه بخش رو به رشدی نیز به شرکت‌های مواد غذایی و استارتآپهای متمرکز بر اقتصاد دایره‌ای اختصاص دارد. در میان آنها، بسیاری از استارت‌آپ‌ها به محصولات دست دوم و تعمیر شده اختصاص داده شده اند. این استارت‌آپ‌ها نمود عینی از اقتصاد دایره‌ای هستند. در اقتصاد دایره‌ای دور ریز منابع مفهوم ندارد. باید از تمامی منابع به بهترین شکل استفاده کرد. در جهان استارت‌آپ‌هایی شکل گرفته است که با استفاده از فناوری‌های جدید می‌توان بهره‌وری در منابع را به بیشترین سطح خود برساند. این فناوریها از متابع طبیعت حفاظت بیشتری می‌کنند. این همان اقتصاد دایره‌ای است که به جای استفاده بیشتر از منابع، منابع موجود را مدیریت کرده و آنها را در چرخه تولید قرار میدهد و کمترین دور ریز و هدر رفت در تمامی بخش‌ها را دارد.
باتوجه به اینکه در انقلاب صنعتی چهارم به مسایل زیست محیطی، حفاظت از آن و اقتصاد دایره‌ای تاکید ویژه‌ای شده است، استارتآپهای بسیاری سعی می‌کنند، جدیدترین فناوریها را به این بخش‌ها وارد کنند. بر اساس این گزارش، اروپا در حال حاضر سریع‌ترین منطقه در حال رشد برای فناوری آب و هوا است و سرمایه گذاری از سال ۲۰۱۶ تاکنون هفت برابر شده است.
به طور کلی می‌توان گفت، نوآوری‌ها با پیشرفت انقلاب صنعتی چهارم، سریع‌تر، کارآمدتر و قابل‌دسترس‌تر از گذشته می‌شوند. تکنولوژی به طور فزاینده‌ای در حال متصل شدن است و ما اکنون شاهد هم‌گرایی قلمروهای فیزیکی، دیجیتال و بیولوژیک هستیم. فناوری‌های نوظهور، از جمله اینترنت اشیا (IoT)، واقعیت مجازی (VR) و هوش مصنوعی (AI) می‌توانند تغییراتی اجتماعی با تأثیرات بنیان‌افکن بر اقتصادها، ارزش‌ها، هویت‌ها و امکانات برای نسل‌های آینده، ایجاد کنند.
رشد استارتآپهای فناور آب و هوا میتواند این امکان را در اختیار جهان قرار دهد که از تهدیدهای آب و هوایی حاصل از صنعتی جهان فاصله بگیریم. بهره‌مندی از این فرصت‌ها و مدیریت کنشگرانه این ریسک‌ها نیازمند دگرگونی در مفهوم صنعتی شدن است. یعنی چارچوب‌های حاکمیت و پروتکل‌های سیاست‌گذاری، مدل‌های سرمایه‌گذاری و تأمین مالی، انگیزه جدی جهت توسعه فناوری و ماهیت تعامل اجتماعی همگی باید تغییر کنند. این تحول به طور خودکار اتفاق نمی‌افتد و به همکاری فعالانه بین سیاستگذاران، دانشمندان، جامعه مدنی، قهرمانان فناوری و سرمایه‌گذاران نیاز دارد که درصورت موفقیت منجر به انقلاب پایدار می‌شود.
