معدن‌‌کاوی آسان‌تر از بوروکراسی‌های اداری است

هوشنگ اسدی استادیار اکتشاف معدن در دانشکده مهندسی معدن اصفهان، در گفتگو با کانی مگ، درباره چالش‌های پیش روی فعالان حوزه معدن و معدن‌کاوی، گفت: به جرات می‌توان گفت ذخایر معدنی ایران از نظر پتانسیل ذخایر چشمگیر و فوق العاده‌ای به شمار می‌روند.طیف وسیعی از این ذخایر معدنی در کشور وجود دارند. مهمترین ذخایر و منابع خدادادی عبارتند از نفت، گاز، زغال سنگ و… که می‌توانند منشا توسعه اقتصادی کشور باشند. همچنین بزرگترین ذخایر مس دنیا را در کشور داریم و جزء ۱۰ کشور برتر در این زمینه هستیم. همین‌طور ذخایر طلا هم داریم در کشور وجود دارد.

وی ادامه داد:  ذخایر آهن  موجود در کشور هم بسیار غنی هستند که خیلی از اینها را می‌شود به راحتی اکتشاف کرد و چون شرکت‌های خارجی در چند سال اخیر چندان در ایران فعالیت نداشتند و در حال حاضر بسیاری از ذخایر معدنی کشور هنوز کشف نشده‌اند و عملیات معدن‌کاوی به نتیجه نرسیده است.

وی افزود: به نظر من، مهمترین چالش در ایران، همان مشکلات روندهای کاغذبازی اداری است. سدهایی که ارگان‌های دولتی ایجاد می‌کنند، یکی از مهمترین چالش‌های معدن‌کاران و عملیات معدن‌کاوی کشور همان بوروکراسی سخت اداری است.

این استاد دانشگاه معتقد است: در حال حاضر یکی از بزرگترین معادن کشور در استان مرکزی وجود دارد. این معدن به خاطر مشکلات محلی به مدت ۵ سال به حالت نیمه تعطیل درآمده بود. ریشه این مشکل در چند بخش بود، به دلیل اینکه نه تنها مشکلات محیط زیستی داریم بلکه مشکلات محلی نیز به آن اضافه می‌شود و واقعا  این مشکلات غیر قابل حل است و تا به امروز نیز در این امر از مسئولان ذیربط نتوانستند با مشکلات به وجود آمده برخورد و حل کنند.

اسدی براین باور است: متاسفانه قوانین خاصی در ایران نیست و در جامعه معدنی حمایت درست و حسابی از جانب دولت صورت نمی‌گیرد و معارضین محلی تصور می‌کنند معدن برای آنها است و انتظارات خیلی زیادی دارند و تقریبا اجازه معدن‌کاوی را نمی‌دهند. دولت یکسری قوانین گذاشته که درصدی از این معادن به آنها برسد ولی انجام نمی‌شود و در کل انتظارات خیلی زیادی دارند. به عنوان مثال، براین باور هستند که ۵۰درصد معدن را به ما بدهید، ممکن است برروی معدن ۱۰۰ میلیارد سرمایه‌گذاری کنید و برای ساخت و ساز پای آن بایستید که ممکن است ۲۰ یا ۴۰درصد سود داشته باشد که انتظار دارند ۵۰درصد را به آنها دهیم در حالی که هیچ سرمایه‌گذاری این کار را نمی‌کند و چون این معدن نزدیک روستاست، انتظارات زیادی دارند.

اسدی خاطرنشان کرد: شناسایی معادن  و معدن‌کاوی کار سختی است ولی چون پتانسیل زیادی دارند، می‌توان گفت به سختی مشکلات اداری و محلی نیست. یکی از چالش‌های دیگر در این حوزه، فردی که می‌خواهد در حوزه معدن فعالیت کند که باید باتجربه باشد تا بتواند از صفر تا صد یک پروژه را مدیریت کند. یعنی به صورت سیستماتیک معدن را مدیریت کند و کار اضافی انجام نشود و از روش اکتشافی مناسب استفاده کند که ما چنین افرادی را در ایران کم داریم.

این کارشناس تصریح کرد: در حال حاضر در ایران تعداد مهندسان معدن زیاد است ولی چون کار نکردند و تجربه ندارند و بیشتر کار آکادمیک انجام دادند، نمی توانند یک ماده معدنی مثل طلا یا مس را کشف کنند. به همین دلیل معدن‌کاوی مهجور مانده است. مورد بعدی، امکانات سخت افزاری ما کم است، ورود دستگاه‌های خاص به ایران به سختی انجام می‌شود مثل دستگاه ژئو فیزیکی، دستگاهی که می‌توانیم اطلاعات ماهواره‌ای را ‌از آن استخراج کنیم. یعنی از لحاظ سخت افزاری ما در سطح اول دنیا نیستیم چون خیلی از این دستگاه‌ها برای کانادا یا آمریکا است و اجازه ورود به ایران را ندارند. ما یک دستگاه را ۶ سال پیش خریدیم ولی هنوز در گمرک کانادا گیر است. همچنین شرکت‌های قدر بزرگ دنیا در ایران سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و این هم چالش بزرگی در این صنعت به شمار می‌آید.

او اضافه کرد: متاسفانه در زمینه معدن و اکتشاف نسبت به کشورهای دیگر عقب هستیم که یکی از علت‌هایی که هنوز نتوانستیم پیشرفته داشته باشیم تحریم‌هاست و شرکت‌های بزرگ معدنی دیگر نمی‌آیند در ایران سرمایه‌گذاری کنند با توجه به پتانسیل‌های خوبی که ایران در بحث معدن دارد. در حال حاضر شرکت‌های درجه دو یا درجه سه چینی، هندی و روسی در حوزه معدن سرمایه‌گذاری می‌کنند.

اسدی گفت: ما باید ارتباطات با جامعه جهانی را بیشتر کنیم.ما باید بتوانیم راهکاری پیدا کنیم که شرکت‌های بزرگ معدنی دنیا بتوانند در ایران سرمایه‌گذاری کنند. باید شرایطی محیا شود که شرکت‌های خارجی بتوانند در ایران سرمایه‌گذاری کنند. همه شرکت‌ها نه فقط شرکت‌های چینی، روسی و قزاقی چون زمانی که تعداد کم باشد ما مجبور هستیم با شرایط آنها کنار بیاییم و الترناتیوی نداریم.

مهمترین اخبار معدن و صنایع معدنی را در کانی مگ بخوانید.