کانی مگ، محمد قهرمانی کوشان- معدنکاری دریایی یا همان برداشت مواد معدنی از اعماق دریا، سابقهای دیرینه در جهان دارد. با این تفاسیر این عملیات معدنی مورد نقدها و نظرهای بسیاری قرار گرفته است. بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد که مواد معدنی اقیانوسی در بازار کنونی ارزش فزایندهای پیدا کردهاند. با افزایش قیمت کالاها، استفاده […]
کانی مگ، محمد قهرمانی کوشان- معدنکاری دریایی یا همان برداشت مواد معدنی از اعماق دریا، سابقهای دیرینه در جهان دارد. با این تفاسیر این عملیات معدنی مورد نقدها و نظرهای بسیاری قرار گرفته است. بررسیهای صورت گرفته نشان میدهد که مواد معدنی اقیانوسی در بازار کنونی ارزش فزایندهای پیدا کردهاند. با افزایش قیمت کالاها، استفاده از منابع معدنی مانند کبالت، مس یا روی برای کمک به تولید پایدارتر و مدیریت منابع آینده جهان به نفع نوع بشر است در نتیجه جستن گنج در اعماق دریا با عملیات معدنکاری دریایی محقق خواهد شد.
فناوری و مخاطرات زیست محیطی معدنکاری دریایی
مواد معدنی اقیانوسی در سالهای اخیر در صنایع مختلفی کاربرد پیدا کرده است. به همین جهت علاوه بر میزان تقاضا، افزایش میل به استخراج این مواد معدنی هم کاملا مشهود است. با این حال اصل حفاظت از محیط زیست باید در این عملیات استخراج مورد توجه قرار گیرد.
قبل از انجام هرگونه بهرهبرداری، تجهیزات اساسی پیشرفته و سفارشی باید در نظر گرفته شود. توسعه، تجهیز و آزمایش دستگاهها یکی از الزامات این روش است. با انجام آزمایشهای دقیق، درک درستی از اثرات زیست محیطی برداشت مواد معدنی اقیانوسی به دست میآید. همچنین میتوان مناطق محدود و خطرقرمزها را هم شناسایی کرد. تمامی موارد ذکر شده بدون تکیه بر فناوریهای جدید امکانپذیر نیست. معدنکاری دریایی، با تکیه بر تکنولوژیهای روز دنیا و فناوریهای جدید معدنی فرصتی برای گرد هم آوردن ظرفیتهای تجاری روشن. است. در این فرصتها مسائل و موارد چالش برانگیز فناوری و تجربیات عملیاتی مشخص میشود.
برای تسهیل حداکثری توسعه بیشتر (زیرا خطر فناوری و عدم اطمینان زیست محیطی ممکن است مهمترین چالش در مسیر توسعه منابع معدنی دریایی باشد) و به صراحت بر نیاز به چشم انداز بلند مدت روشن برای آیندهای پایدار برای فعالیتهای معدنی دریایی در اعماق دریا تأکید میشود.
معدنکاری دریایی و ضرورت استخراج ندولها
شرکتهای معدنی میگویند استخراج ندولهای چند فلزی برای تأمین مواد معدنی مورد نیاز برای فناوریهای انرژیهای تجدیدپذیر ضروری است، در حالی که مخالفان میگویند این مواد معدنی را میتوان از منابع زمینی، از جمله وسایل الکترونیکی بازیافتی، استخراج کرد. با این حال استخراج ندولهای چندفلزی به دلیل کاربرد آنها در صنایع مختلف به یک نیاز تبدیل شده است. بر اساس این گزارش، در حال حاضر ۱۶ شرکت بینالمللی برای کشف برای ندولها قرارداد بستهاند و دو شرکت مجوز انجام این کار را در اقیانوس هند و اقیانوس آرام غربی دارند.
بر اساس این گزارش، اثرات زیست محیطی استخراج ندول بسیار زیاد است. گرههای چند فلزی که میلیونها سال طول میکشد احیا شوند، زیستگاهی حیاتی برای مجموعهای از گونههای منحصربهفرد هستند، از جمله مرجانهای اعماق دریا، اسفنجها، خارپشتهای دریایی، ستارههای دریایی، چتر دریایی، ماهی مرکب، اختاپوس، میگو و خیار دریایی. این گزارش میگوید که زیستگاهها و گونههای اعماق دریا به کندی رشد میکنند، بنابراین بازیابی کامل پس از استخراج معدن ممکن است هزاران سال طول بکشد. با این حال استفاده از فناوریهای جدید کمک میکند تا استخراج ندول چند فلزی تخریب کمتری نسبت به استخراج زمینی داشته باشد.
از سوی دیگر بسیاری از فعالان معدنی در جهان استخراج مواد معدنی دریایی را فرصتی برای فشردهسازی اثرات فاجعهبار استخراج زمینی میدانند. تحقیقات نشان میدهد که گرههای معدنی دریایی در مقایسه با استخراج از معادن روی زمین، اثرات زیستمحیطی و اجتماعی قابل توجهی را کاهش میدهند. در نتیجه نمیتوان معدنکاری دریایی را نامناسب و مشکل آفرین برای محیط زیست دانست.
معدنکاری در خشکی اکنون در برخی از متنوعترین مکانهای روی کره زمین انجام میشود. از سوی دیگر، کف اقیانوس یک محیط فقیر از نظر مواد غذایی است که هیچ گونه زندگی گیاهی ندارد و در یک منطقه بزرگتر زیست توده کمتری دارد. واضح است که نمیتوانیم از مزاحمت حیات وحش اجتناب کنیم، اما ارگانیسمهای کمتری را نسبت به عملیات زمینی استخراج فلزات مشابه در معرض خطر قرار خواهیم داد.
نگرانیهای نظارتی معدنکاری دریایی
عدم نظارت بر استخراج معادن در اعماق دریا و اقدامات عملی برای رسیدگی به هرگونه مشکل یکی از مهمترین نگرانیهای فعالان زیست محیطی است. در حالی که ISA به منظور تنظیم و کنترل استخراج معادن در اعماق دریا در آب های بین المللی است، با این حال فعالان محیط زیستی میگویند، که مشاهده فعالیت معدنکاری و نظارت بر آن در اعماق اقیانوس دشوار است.
همین موضوع شرکتهای نوآور را دست به کار کرده است. شرکتهای فناور معتبر، روی مجموعهای از فناوریها با استفاده از حسگرها و پهپادهای زیر آب سرمایه گذاری کردهاند تا شرکت را قادر سازد بر فعالیتهای معدنکاری دریایی نظارت کنند و خطر را در زمان واقعی به حداقل برسانند. درست است که هیچ سابقهای در مورد نحوه برخورد واقعی با موارد پیش بینی نشده وجود ندارد؛ اما واقعیت این است که در خشکی، سالهاست استخراج مواد معدنی انجام میشود، ولی آسیبهای مختلف به محیط ادامه دارد. پس نمیتوان گفت که یک فعالیت کاوشگرانه بدون خطر ادامه دارد. باید راهکارهای علمی برای فعالیتهای دشوار به کار گرفت.
مزیتهای اقتصادی استخراج ندولها
استخراج ندول مزایای اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی را برای هر کشوری دارد. به همین دلیل کشورهای همجوار اقیانوسها به معدنکاری دریایی مصر هستند و با یک شرکت معدنی همکاری میکنند. به ویژه کشورهایی که بیشتر در معرض خطر تأثیرات تغییرات آب و هوایی هستند، معدنکاری دریایی را در دستورکار خود قرار دادهاند.
گرههای چند فلزی فرصتی برای کشورهایی است که از لحاظ تاریخی در توسعه جهانی عقب ماندهاند، تا با بهرهگیری از کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل – که به آنها حاکمیت بر بخشهای وسیعی از دریاها را اعطا کرده است، زمین بازی در اقتصاد جهان را هموار کنند. این کشورها میتوانند رهبری توسعه صنعتی و پتانسیل تامین کامل مواد معدنی حیاتی مورد نیاز برای انتقال به انرژی پاک را با کسری از هزینههای اجتماعی و زیست محیطی بر عهده بگیرند.