سیامک اسدزاده، کارشناس حوزه معدن در گفتگو با کانی مگ، درباره مشکلات صنعت معدن، گفت: در بخش معدن مشکلات متعددی وجود دارد. هم از نظر نهادهای دولتی و هم در بخش خصوصی مشکلات به صورت جدی موجود است. با این حال معادن بزرگ که حامیان بزرگی هم دارند از چالش‌های معادن کوچک به دور هستند. […]
سیامک اسدزاده، کارشناس حوزه معدن در گفتگو با کانی مگ، درباره مشکلات صنعت معدن، گفت: در بخش معدن مشکلات متعددی وجود دارد. هم از نظر نهادهای دولتی و هم در بخش خصوصی مشکلات به صورت جدی موجود است. با این حال معادن بزرگ که حامیان بزرگی هم دارند از چالش‌های معادن کوچک به دور هستند. برای مثال معادن کوچک توانایی واردات ماشین‌آلات معدنی را ندارند؛ اما معادن بزرگ با این مشکل کمتر رو به رو هستند. بسیاری از مسائل و مشکلاتی که بخش خصوصی کوچک مقیاس درگیر آن هستند قطعا در معادن بزرگ وجود ندارند و بسیاری از این مشکلات در معادن بزرگ با یک تلفن ساده حل می‌شود.
وی افزود: به نظر من، اولین مشکل بخش معدن تامین ماشین‌آلات معدنی به خصوص در بخش استخراجی معدن است. در حال حاضر در بخش ماشین‌آلات معدنی مشکلات فراوانی به چشم می‌آید از جمله اینکه امکان واردات ماشین‌آلات معدنی وجود ندارد. اگر وجود داشته باشد طبق شنیده‌هایی که در کف جامعه معدنی به گوش می‌رسد، انحصاراً دست یکسری افراد است که اجازه واردات ماشین‌آلات معدنی به کشور را نمی‌دهند.
وی ادامه داد: هر معدنی حداقل نیاز به ماشین‌آلات معدنی متعددی مانند یک بیل مکانیکی، بولدوزر و … برای استخراج وجود دار. متاسفانه در بخش ماشین‌آلات معدنی چه در حوزه واردات و چه در حوزه تولید ضعف داریم و کمبود فراوانی وجود دارد.
این کارشناس حوزه معدن با اشاره به اینکه ماشین‌آلات معدنی موجود در بازار و ماشین‌آلاتی که در معادن بزرگ و کوچک کشور استفاده می‌شوند، معمولاً عمر بالایی دارند، اظهار داشت: بیشتر این ماشین‌آلات معدنی مستهلک شده‌اند که متاسفانه بهره‌وری کافی را برای بخش معدنی ندارند. مشکل دیگری که دیده می‌شود، سازوکار پیچیده اداری و بروکراسی اداری خیلی سختی که بخش خصوصی با آن مواجه است. با توجه به چنین سیکل پیچیده اداری بسیاری از معدنداران ناگریز می‌شوند از شیوه غیرقانونی استفاده کنند.
اسدزاده براین باور است: متاسفانه فساد اداری در بخش دولتی خیلی زیاد است و تمام ارگان‌های دولتی که مرتبط با بخش معدن هستند، شرایط را برای فعالان بخش خصوصی واقعی سخت و دشوار می‌کنند. مشکل دیگری که داریم در بخش نظام مهندسی معدن استان‌ها و نظام مهندسی معدن ایران است که نیروی متخصص ندارند و خیلی از نیروهایی که در بخش معدن کار می‌کنند و بنگاه‌های دولتی و سازمان‌های نظام مهندسی استان‌ها و چه در سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها شناخت کافی از بخش معدن ندارند، چون به عنوان یک ابزار کنترل کننده نمی‌توانند نظارت مهندسی بر روی عملکرد بهره بردار معدن داشته باشند و اکثراً هم با بهره بردارها تبانی دارند و کار را آنطور که باید انجام نمی‌دهند.
این کارشناس با اشاره به راهکارهای برون رفت از مشکلات حوزه معدن، تصریح کرد: اولین راهکار واردات ماشین‌آلات معدنی نو و به روز و مجهز به تکنولوژی‌های روزجهان است. یعنی از نظر تکنولوژی هم باید به روز باشند. وقتی ماشین‌آلات استخراجی یا اکتشافی یا هر ماشین دیگری در جامعه معدنی وجود نداشته باشد، نباید انتظار شکوفایی هم در معدن به وجود آید. تجهیز معادن به ماشین‌آلات معدنی به روز منجر به توسعه صنعت معدن در کشور می‌شود.
او ادامه داد: به نظر من، واردات ماشین‌آلات معدنی به روز و مجهز به تکنولوژی‌های روز دنیا برای بخش معدن لازم است. ابتدا باید نیازسنجی شود و آمار از استان‌ها را بگیرند که تعداد معادن فعال چقدر است و نیاز به ماشین‌آلات معدنی توسط نیروی متخصص ارزیابی شود.
این فعال حوزه معدن با تاکید بر اینکه پس از شناسایی نیاز بازار باید اقدام به واردات ماشین لات استخراجی شود، عنوان کرد: یکی از اقدامات دیگر، ورود دستگاه‌های نظارتی به جریان واردات ماشین‌آلات معدنی است. افراد غیرمتخصصی که در سازمان‌های استان‌ها هستند و وارد جبهه‌های کار مردم شدند حتی تخصص‌های لازم را ندارند و گره در کار بهره بردار می‌اندازند و با مبالغی که دریافت می‌کنند و امتیازهایی که می‌گیرند این مشکل را حل می کنند باید به جد به این موضوع رسیدگی شود.
اسدزاده براین باور است: معادن بزرگ معمولاً شرکت‌های بزرگی را در پشت خود دارند و توان مالی بالایی نیز دارند. روابط و رانت‌های قوی در این باره وجود دارد خیلی از مسائل و مشکلاتی که بخش خصوصی کوچک مقیاس درگیر این مشکلات هستند قطعا در معادن بزرگ وجود ندارد. بخش خصوصی چه بسا یکی دو سال دنبال حل کردن این مسائل می‌رود. برای همین شرکت‌های بزرگ مشکلات کمتری نسبت به معادن کوچک دارند.
این تحلیلگر خاطرنشان کرد: بخش خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی کوچک که روی معادن شکل می‌گیرند توان مالی کمی دارند و گاهی نمی‌توانند حتی اقدام به تهیه یکی از ماشین‌آلات معدنی که نیاز جدی به آن را دارند، کنند. بخش خصوصی خیلی هزینه اکتشاف نمی‌دهد چون توان هزینه اکتشافی ندارد. مثلاً یک شخص حقیقی چقدر میتواند روی معدنی هزینه کند که آیا نتیجه بگیرد یا نگیرد. به عنوان مثال، شخص حقیقی در بخش خصوصی معدن کار می‌کند و برای معدن فلزی یک میلیارد تومان هزینه می‌کند. دولت هم تسهیلات خاصی نمی‌دهد به جز صندوق بیمه که فعالیت‌های معدن را پوشش میدهد که آن هم داستان‌ها و بروکراسی‌های خود را دارد که مسائل سخت و پیچیده‌ای را به همراه خود دارد.
