کانی مگ، عاطفه عبدالهی – معدن و صنایع معدنی کشورمان در سال‌های اخیر با تکیه بر دانش داخلی، نیاز جدی به فرآوری مواد معدنی و جلوگیری از خام فروشی را بیشتر از پیش احساس می‌کند. با سپردن کار به افراد کاردان و با حمایت از پتانسیل‌ها ، تکنولوژی‌های داخلی و دانش‌های لازم، رشد اقتصادی مانند […]
کانی مگ، عاطفه عبدالهی – معدن و صنایع معدنی کشورمان در سال‌های اخیر با تکیه بر دانش داخلی، نیاز جدی به فرآوری مواد معدنی و جلوگیری از خام فروشی را بیشتر از پیش احساس می‌کند. با سپردن کار به افراد کاردان و با حمایت از پتانسیل‌ها ، تکنولوژی‌های داخلی و دانش‌های لازم، رشد اقتصادی مانند خونی در رگ‌های صنعت و معدن به جریان خواهد افتاد. سجاد سلطانی چم‌حیدری، کارشناس تولید و برنامه ریزی شرکت مهندسی بین المللی طرح گستر معتقد است«یکی از مشکلات جامعه‌ی معدنی در کشورمان این است که هنوز فعالیت‌های معدنی به عنوان کاری علمی و تخصصی انجام نمی‌شود و در خیلی از معادن هنوز عملیات معدنی به صورت استاد کاری و تجربی انجام می‌شود. باید سعی شود در آینده با اجرای کارهای علمی و کارشناسی بتوان راه را برای استفاده از تکنولوژی‌های جدید هموار کرد.» در ادامه مشروع صحبت‌های وی را در ادامه بخوانید.
مهمترین فناوری‌ها و تکنولوژی‌هایی که در حوزه اکتشاف و استخراج مواد معدنی در جهان استفاده می‌شود، چیست؟ چطور می‌توانیم از تکنولوژی و فناوری‌های روز دنیا برای ارتقاء معادن کشورمان استفاده کنیم؟
از تکنولوژی‌هایی که در ایران در حال حاظر در حال انجام است استفاده از فضای مجازی برای شبیه سازی معادن است که در دست اقدام است و برای دریافت خروجی بهتر از فرآوری معادن است. استفاده از واقعیت افزوده است، به طوری که در واقعیت مجازی همه چیز به صورت شبیه سازی و مدل سازی ارائه شده است ولی در واقعیت افزوده، شبیه‌سازی‌ها به صورت المان‌های واقعی اتفاق می‌افتند و همه‌ی عناصر معدنی تجهیزات معدنی به صورت واقعی هستند که موجب می‌شوند درک مخاطب بالاتر برود و نتیجه‌ی بهتری را بدهد.
از دیگر تکنولوژی‌ها مواد منفجره‌ی میکرو در فعالیت‌های انفجار که به وسیله‌ی رایانه و با زمانبندی و کنترل بهتر می‌توان خطرات ناشی از آتشکاری را کاهش داد و موجب افزایش ایمنی و کارآمد بودن عملیات آن شد، یا مثلاً استفاده از اینترنت اشیا از تکنولوژی‌هایی است که میتواند در پیشبرد اهداف معدنی‌مان کمک رسان باشد، آنها با کنترل تجهیزات، اطلاع رسانی از ریسک‌ها و خطرات احتمالی یاری رسان معادن هستند.
یکی از مشکلات جامعه‌ی معدنی در کشورمان این است که هنوز فعالیت‌های معدنی به عنوان کاری علمی و تخصصی انجام نمی‌شود و در خیلی از معادن هنوز عملیات معدنی به صورت استاد کاری و تجربی انجام می‌شود. باید سعی شود در آینده با اجرای کارهای علمی و کارشناسی بتوان راه را برای استفاده از تکنولوژی‌های جدید هموار کرد. گرچه استفاده از تکولوژی‌ها در نگاه اول هزینه دشته باشند اما درمراحل بعدی سودهای بیشتری را حاصل و جبران می‌کنند و به پشبرد بهتر کارها موجب بشوند.
خام فروشی یکی از چالش‌های اصلی صنعت معدن در کشور است، مشکل خام فروشی، نبود دانش فرآوری است یا ریشه در مشکلات تکنولوژی و حمایت‌های دولتی دارد؟
به نظر من علت اصلی خام فروشی محصولات معدنی، نبود تکنولوژی‌های مورد نیاز در صنایع معدنی کشور است که علاوه براین افرادی هم که دانش فرآوری محصولات معدنی را دارند نیز نمی‌توانند از دانششان در این زمینه استفاده کنند.
روش‌های قدیمی با توجه به پیشرفت علم در دنیا و بازار رقابتی، دیگر پاسخگوی نیاز صنایع فرآوری نیستند. این درحالی است که در کشورمان از لحاظ علمی و دانش عملی فرآوری، با وجود اساتید برجسته‌ای که گاهاً هم در خارج از کشور تحصیل کرده‌اند، با مشکل جدی مواجه نیستیم و حتی می‌توانیم با بازارهای خارجی به رقابت بپردازیم. تنها کمبودی که وجود دارد نداشتن تجهیزات و تکنولوژی‌های به‌روز برای اجرا کردن است.
چگونه می‌توان میان سازمان محیط زیست و معادن کشور تعامل ایجاد کرد؟ رعایت الگوهای زیست محیطی چه مزیت‌هایی را برای معادن ایجاد می‌کند؟
اگر در کشورمان قوانین بازدارنده‌ای برای معدن کارانی که مشکلات زیست محیطی به وجود می‌آورند وضع می‌شد و در کنار آن راه حل‌ها و آموزش‌های مورد نیاز هم ارائه می‌شد، تعامل میان معدن و محیط زیست آسان‌تر برقرار می‌شد.
توجه به مسائل زیست محیطی علاوه بر تعامل مثبت میان سازمان محیط زیست و جامعه‌ی معدن کاری، بر سلامتی و ایمنی کارگران و افرادی که در معدن کار می‌کنند هم تأثیر می‌گذارد و موجب افزایش راندمان و بهینه شدن فعالیت‌ها می‌شود. مشکلات زیست محیطی ناشی از عملیات معدنی به زندگی ساکنین آن منطقه، خسارات و آلودگی‌های را وارد می‌کند که با کنترل فعالیت‌های زیست محیطی معدنی می‌توان باعث کاهش معضل آلودگی وارد شده در اطراف مناطق مسکونی از سوی معادن شد.
آثار این آلودگی‌ها ممکن است در دهه‌های بعد ا ز فعالیت‌های معدنی دیده شود، بنابراین با جلوگیری از کاهش این آلودگی‌ها در آینده می‌توان به پیشبرد فعالیت‌های معدنی مخصوصاً معدن‌های بزرگ اعتماد بیشتری داشت و از این معضل به دور ماند.
زمینه فعالیت شما چیست و چه خدماتی در بخش معدن و صنایع معدنی ارائه می‌کنید؟
بنده در حال حاضر کارشناس تولید کارخانجات کنسانتره و مسئول دفتر برنامه‌ریزی و کنترل پروژه شرکت طرح گستر هستم. در گذشته در معادن زغال سنگ مسئول استخراج زیرزمینی بوده‌ام.
در آخر بفرمائید صنعت معدن و صنایع معدنی در کشورمان با چه چالش هایی همراه است؟ راهکار چیست؟
همانطور که خودتان هم مطرح کردید از جمله مشکلات جامعه‌ی معدنی کشور، خام فروشی است، زیرا همانطور که عرض کردم کشورمان در حال حاضر تکنولوژی لازم برای فرآوری را در اختیار ندارد.
بنظر من وابستگی شدید کشورمان به صنایع نفت و پتروشیمی است که تاکنون باعث شده است به درآمد دیگر صنایع توجه چندانی نشود و نادیده گرفته شوند؛ اگر توجه کشورمان از سوخت‌های فسیلی گرفته و به سمت صنایع معدنی و درآمدهای حاصل از آن آورده شود، باعث رهایی از تحریم‌ها و مسائل حاصل از آن می‌شود درآمدهای هنگفت و جدایی از صنایع نفتی می‌شود.
تنوع بیشتر در محصولات معدنی موجب درآمد بیشتر و علاوه بر درآمد بیشتر نسبت به درآمدهای نفتی باعث تسهیل ارتباطات با کشورهای همسایه و کسب درآمد بیشتر از این راه است، چرا که در حال حاظر دنیا به محصولات معدنی کشوری همچون کشور غنی از معادن ما نیاز دارد.
از دیگر چالش‌های معادن در کشورمان، عدم استفاده از کار کارشناسی و روند علمی است. خیلی از مدیران معدنی میل و رغبتی به استفاده از تخصص در انجام فعالیت‌ها ندارند، زیرا استفاده از این تخصص‌ها هزینه‌بر است. اما این مدیران باید بدانند که این هزینه‌ها از هزینه‌های اولیه است و بعداً منجر به سودآوری بیشتری می‌شود. مثلاً در معادن سنگ، که عدم رعایت کار علمی و کارشناسی باعث از بین رفتن قسمت‌های زیادی از سنگ‌ها و تبدیل آنها به باطله می‌شود.
سازمان نظام مهندسی و سازمان صنایع معادن کشور در حمایت از اساتید، مهندسین و متخصصین معدنی خیلی ضعیف عمل می‌کنند و بهتر است قوانینی وضع بشود که وضعیت کاری این متخصصین بهتر بررسی شود تا به پیشرفت‌های بیشتری در اهدافمان نائل شویم.
