کانی مگ، بهاءالدین هاشمی حسینی، تحلیلگر اقتصادی- شرکتهای دانشبنیان برای توسعه و تجاریسازی موفق فناوری، به منابع مختلفی نیاز دارند. این نیازها عبارتند از منابع انسانی، منابع مالی، انواع تجهیزات و زیرساختها و … وقتی سخن از «تامین مالی» به میان میآید، معمولاً همه ما به یاد «کمک بلاعوض» یا «وام کمبهره و مدتدار» میافتیم. […]
کانی مگ، بهاءالدین هاشمی حسینی، تحلیلگر اقتصادی- شرکتهای دانشبنیان برای توسعه و تجاریسازی موفق فناوری، به منابع مختلفی نیاز دارند. این نیازها عبارتند از منابع انسانی، منابع مالی، انواع تجهیزات و زیرساختها و … وقتی سخن از «تامین مالی» به میان میآید، معمولاً همه ما به یاد «کمک بلاعوض» یا «وام کمبهره و مدتدار» میافتیم.
تامین مالی فقط وام بانکی نیست. واقعیت این است که کمک بلاعوض و وام ارزان تنها روشهای تامین منابع مورد نیاز شرکتهای دانشبنیان نیستند. از این گذشته، هر کدام از این نوع کمکها و حمایتها ـ بخوانید انواع ابزارهای تامین مالی ـ شرایط خاص خودشان را دارند و زمان و موقعیت استفاده از آنها متفاوت است.
«تامین مالی جمعی»، این روش که به تازگی در ایران اجرایی شده است، جذابیتهای زیادی دارد و با استقبال شرکتهای دانشبنیان و فناور نیز روبرو شده است.
پایه و اساس این روش، مشارکت مردم (شهروندان عادی) در طرحهای شرکتهای دانشبنیان و شریکشدن در سود و زیان آن است.
یکی از ابزارهایی که چند سالی است در جهان طراحی و اجرا شده، اما در ایران کمتر به آن توجه شده بود، «تامین مالی جمعی» است. در تامین مالی جمعی، نه یک نهاد، بلکه دهها و بلکه صدها فرد حقیقی و حقوقی، از شهروندان گرفته تا شرکتها و سازمانها میتوانند در تامین مالی یک طرح مشارکت کنند و در سود و زیان آن شریک شوند.
بسیاری از شرکتهای دانشبنیان، طرحها و پروژههای جذاب و خوشآتیهای دارند که برای پیشبرد آنها نیازمند منابع مالی هستند؛ اما به دلایل مختلف (برای مثال در اختیارنداشتن وثیقه مناسب یا ریسک نسبتاً بالا) قصد ندارند از تسهیلات و حتی تسهیلات کمبهره مانند انواع وامهای صندوق نوآوری و شکوفایی استفاده کنند.
به علاوه، این شرکتها قصد ندارند برای تامین مالی یک طرح یا پروژه، بخشی از سهام شرکتشان را به یک سرمایهگذار واگذار کنند و برای همیشه آن سرمایهگذار را در سود و زیان کل شرکت شریک کنند. از طرف دیگر، همواره شهروندان زیادی با سرمایههای خرد وجود دارند که به دنبال فرصتهای مناسب و قابل اعتماد سرمایهگذاری میگردند.
تعداد این نوع شرکتهای دانشبنیان (سرمایهپذیر) و شهروندان علاقمند به سرمایهگذاری (سرمایهگذار) زیاد، و پیداکردن طرف مقابل مشکل است. به علاوه، ایجاد اعتماد بین دوطرف به سادگی میسر نیست. بنابراین سازمان بورس و اوراق بهادار کشور، چند شرکت خصوصی باتجربه در زمینه سرمایهگذاری را به عنوان واسطهها یا پلتفرمهای تامین مالی جمعی معرفی کرده است که نقش آنها، ارزیابی شرکتهای دانشبنیان و طرحهای آنها، و ایجاد فضای اعتماد بین سرمایهگذارها و سرمایهپذیرها است.
شرکت دانشبنیان بدون اینکه وثیقه یا تضمین خاصی (از چک و سفته گرفته تا وثیقه ملکی) تامین کند، به منابع مالی مورد نیاز خود دست پیدا میکند.
شهروندان با اعتماد کامل و به میزان مورد علاقه خود در یک طرح فناورانه جذاب سرمایهگذاری میکنند و متناسب با آورد خود، در سود و زیان آن شریک میشوند.