کانی مگ_ یکی از راه‌های پیشرفت و رشد کشورهای در حال توسعه، تقویت و کشف مناطق ژئوتوریسمی، از جمله معادن ژئوتوریسمی است. کشورمان داوطلبان و کنجکاوان بسیاری در صنعت گردشگری دارد که در جستجوی ایجاد مراکز گردشکری در معادن و جذب گردشگران خارجی هستند. مهرداد سرهنگی، دبیر کمیته ژئوتوریسم خانه معدن ایران معتقد است« هنوز گردشگری معدن در ایران به صورت رسمی و اصولی مطرح نشده است. اگرچه معادنی مانند معدن نمک گرمسار به عنوان یک مرکز گردشگری برای ورود گردشگران استفاده می‌شود، ولی عملاً به صورت قانونی این امر انجام نمی‌گیرد.» در ادامه مشروح صحبت‌های وی را می‌خوانید.
توسعه ژئوتوریسم معادن چه آثار و نتایجی بر روی توسعه صنعت گردشگری در کشور دارد؟ چگونه می‌توان یک پل ارتباطی میان صنعت معدن و صنعت گردشگری ایجاد کرد؟
در خانه معدن طرح‌های ژئوتوریسمی انجام می‌شود. در حوزه معدن بیشتر بر روی معرفی و ایجاد زیرساخت‌های گردشگری تمرکز می‌شود تا بتوان از این ظرفیت بسیار غنی در توسعه اقتصادی جوامع محلی استفاده کرد.
مهمترین دغدغه‌ها و در عین حال چالش‌هایی که با آن رو به رو هستید، کدام است؟
دغدغه اصلی در حوزه ژئوتوریسم معدنی، نبود متولی قانونی در این صنعت است. بعد از چند سال تلاش، سال ۱۴۰۰ موفق شدیم اولین کمیته ژئوتوریسم معدنی کشور را در خانه معدن راه اندازی کنیم تا از این طریق بتوانیم گام مهمی در زمینه توسعه ژئوتوریسم معدنی برداریم.
همانطور که می‌دانید در آینده نزدیک استخراج و فرآوری مواد معدنی اکثراً به صورت مکانیزه و روباتیک انجام می‌شود.این موضوع باعث کاهش شدید فرصت شغلی برای نیروی کار معدنی خواهد شد؛ بنابراین باید جایگزینی برای اشتغال این نیروها در نظر گرفته شود. یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند با کوچکترین آسیب و بیشترین بازدهی به توسعه پایدار معادن کمک کند، راه‌اندازی گردشگری در معادن است. این روش علاوه بر اشتغال افرادی که در معادن کار می‌کردند، موجب راه‌اندازی کسب و کار جوامع محلی و تقویت ورود گردشگران می‌شود.
ژئوتوریسم معادن در کشورمان چه وضعیت و جایگاهی دارد؟
هنوز گردشگری معادن در ایران به صورت رسمی و اصولی مطرح نشده است. اگرچه معادنی مانند معدن نمک گرمسار به عنوان یک مرکز گردشگری برای ورود گردشگران استفاده می‌شود، ولی عملاً به صورت قانونی پروژه ژئوتوریسم معادن در کشور انجام نمی‌شود. تنها معدنی که تاکنون توانسته است در سال‌های اخیر مجوز گردشگری بگیرد، معدن انگوران زنجان است که شرایط کرونایی حاکم در دو سال اخیر باعث توقف عملیات گردشگری در این معدن شده است.
چگونه می‌توان با افزایش جاذبه‌های توریستی معادن در رونق اقتصاد کشورمان و مناطق بومی معادن سهیم شد؟
در ایران بالغ بر هفتاد نوع ماده معدنی فلزی و غیر فلزی وجود دارد. طلا، نقره، فیروزه، عقیق، زمرد و غیره جزء محصولاتی هستند که در صنعت جواهرسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند و قابلیت جذب گردشگران خارجی در این معادن وجود دارد. تعداد زیادی داوطلب و کنجکاو علم جواهرسازی برای مشاهده و بازید از فرایند استخراج و فرآوری این مواد معدنی و معادن سنگ تزینی نمک و دیگر عناصر وجود دارد.
از آنجائی که کشور ایران غنی از این معادن هست و حتی بعضی از آنها چون سنگ فیروزه آوازه جهانی دارند، می‌توان با برنامه ریزی توسعه گردشگری در آنها، که اغلب نزدیک روستاها و مناطق کمتر توسعه یافته هستند، باعث رونق اقتصاد مردم محلی شد؛ بنابراین از مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری می‌شود و رشد اقتصادی پایه‌ای برای کشور به ارمغان می‌آید.
مخاطرات زیست محیطی معادن چقدر در طبیعت تأثیرگذار هستند؟ آیا این مخاطرات جبران ناپذیر است؟
معادن منافع مالی زیادی به همراه دارند و از طرفی به دلیل فرایند کاری آنها، تخریب بسیاری با خود به همراه دارند؛ از جمله از بین رفتن زیست بوم منطقه، تولید گرد غبار و ریزگردها، آلوده شدن آب‌های سطحی و زیر سطحی و سوانح دیگر. به هر حال هر تخریبی در طبیعت مشکلات و اثرات منفی را به همراه دارد، مخصوصاً اگر در وسعت وسیعی انجام شود.بعضی از آنها مانند آلودگی آب، تاثیر مستقیمی بر زندگی و سلامت مردم دارند و باعث به وجود آمدن بیماری‌های مختلف و سختی در بین مردم می‌شوند که اکثراً جبران پذیر نیستند.
چطور می‌توانیم از تکنولوژی و فناوری‌های روز دنیا برای ارتقاء جاذبه‌های توریستی در کشور استفاده کنیم؟
همانطور که می‌دانید، آی تی و تجهیزات الکترونیکی از ابزارهای مهم توسعه هستند. ایجاد زیرساخت‌های الکترونیکی، ابزارهای پیشرفته، ایجاد راه‌های ارتباطی مناسب، به روز کردن مکان‌ها و استراحتگاه‌ها، همگی می‌توانند در تقویت گردشگری معادن مؤثر باشند. تولید محتوا از این معادن و جاذبه‌ها به وسیله تجهیزات مدرن و جدید و تبلیغ در سطح‌های، مختلف باعث شناساندن و جذب گردشگر و در نهایت جذب سرمایه می‌شود.
جدیدترین اخبار معدن و صنایع معدنی را اینجا بخوانید.
- نویسنده : عاطفه عبدالهی
