کانی مگ-در تمامی کشورهای دنیا، زنان در تمام سطوح در شرکتهای معدنی حضور کمرنگتری دارند. با این حال، فرصتهای بسیاری برای حضور زنان در صنعت معدن وجود دارد.
درحالیکه زنان فارغالتحصیل رشته معدن و رشتههای تحصیلی مرتبط با صنعت معدن در جهان بسیار زیاد است؛ اما آخرین آمارهای سال ۲۰۲۱ نشان میدهد که تنها ۷ تا ۱۰ درصد از نیروی کار معدنی جهان را زنان تشکیل میدهند.
علاوه بر مشارکت کم نیروی کار، افت شغلی برای زنان در معدن از سطح ابتدایی به سمت اجرایی یکی از چشمگیرترین موارد در تمام صنایع است. با بررسی این بخش از نظر نقشهای رهبری ارشد، میبینیم که فعالیت در صنعت معدن در میان افراد پایین دست جوامع بیشتر است. بررسیها نشان میدهد که حتی در سطوح مدیریتی معدن و صنایع معدنی هم مشارکت زنان کمتر از ۳۰ درصد است.
چرا حضور زنان در صنعت معدن اهمیت دارد؟
یکی از مهمترین دلایلی که باید زنان هم مانند مردان از حضور در صنعت معدن بهرهمند شوند، این است که فعالیت زنان در صنعت معدن فراتر از ارزشهای بنیادی برابری به شمار میرود.این نتیجه پس از مطالعه مزایای تنوع بر عملکرد مالی و عملیاتی شرکتهای معدنی حاصل شده است.حضور زنان در شرکتهای معدنی و معادن منجر به تشکیل تیمهای متنوع شده و میزان بهرهوری را افزایش میدهد. بررسی صورت گرفته در سال ۲۰۲۱ نشان میدهد که تیمهای متنوع بهرهوری ۱۱درصد بیشتر نسبت به سایر تیمها در برنامههای تولیدی دارند. این تیمها به طور کلی شیوههای ایمنتری دارند به طوری که ۶۷درصد کمتر نسبت به قبل حادثه ایجاد میشود.
همچنین حضور زنان در صنعت معدن، تنوع خلاقیت و انعطافپذیری استراتژیک را ارتقا میدهد. اگر شرکتهای معدنی بخواهند با موفقیت از چالشهای گستردهای مانند اختلالات دیجیتال تا پایداری و کربنزدایی که صنعت امروزه با آن مواجه است، به خوبی مواجه شوند، به حضور زنان نیاز جدی دارند.
ضرورت جذب و بهرهبرداری از قابلیتهای یک مجموعه گسترده و متنوع نیروی کار کاملا واضح است. باید شرکتهای معدنی را تشویق کنند تا زنان بیشتری را استخدام کرده و در موفقیت آنها سرمایهگذاری کنند.در شرایط کنونی، سرمایهگذاران تمایل دارند از شرکتهایی حمایت کنند که به آنها در دستیابی به اهداف زیستمحیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) کمک میکنند.
شرکتهای معدنی چطور میتوانند زنان بیشتری را استخدام کنند؟
موسسه مکنزی یک پویش در راستای دلایل عدم حضور زنان در صنعت معدن راهاندازی کرد. بیش از ۱۰۰۰ فعال معدنی از ۵۲ کشور جهان در این پویش شرکت کردند. بیشتر سوالات حول محور چگونگی استخدام این فعالان معدنی در معادن و شرکتهای معدنی بود. نتیجه این تحقیقات نشان میداد که زنان برای حضور در معادن و شرکتهای معدنی نیاز به استخدام اولیه، حفظ میان مدت و ارتقاء سازمانی نیاز دارند.
زنان عمدتاً به دلیل نوع و تنوع کاری که ارائه میدهند، برای رشد بیشتر و ایجاد فرصتهای پیشرفت حرفهای و پاداش رقابتی جذب بخش معدن میشوند.این سه عامل در سراسر کشورهای توسعه یافته ثابت بود. بررسیهای صورت گرفته در مناطق در حال توسعه (آمریکای لاتین و جنوب صحرای آفریقا) پاداش به عنوان بالاترین عامل برای جذب زنان در صنعت معدن قرار داشت. نکته جالب این است که معدنکاری یکی از بالاترین شکافهای دستمزد جنسیتی را در میان هر صنعت دارد. این رقم تنها در بریتانیا تقریباً ۲۵ درصد اختلاف را نشان میدهد.
بیشتر زنان معدنکار معتقدند که آنها حتی در میان مدت هم حفظ نمیشوند. تحقیقات نشان میدهد که بیشتر زنان فعال در معادن حدود ۴۰درصد از نقشهای ابتدایی را دارند و آنها جایگاهی در فعالیتها و عملیاتهای اصلی معدنکاری نخواهند داشت.
راز ماندگاری و حفظ زنان در معادن
نظرات تمامی زنان فعال در معدن نشان میدهد که آنها یا درحال ترک معادن هستند و یا برنامه جدی برای ترک این صنعت را دارند، زیرا ویژگیهایی که در ابتدا زنان را به حوزه معدن جذب میکرد، دیگر وجود ندارد.مهمترین دلایل ترک صنعت این است که زنان احساس میکنند کار دیگر از نظر فکری چالش برانگیز نیست و داشتن این تصور که فرصتهای پیشرفت کمتری نسبت به همکاران مرد دارند، آنها را رنجیده خاطر میکند.
مصاحبه با زنان پیشرو در معدن نشان میدهد که زنان در نقشهای فنی به صورت جدی کنار گذاشته میشوند. حذف زنان از نقشهای فنی این احساس را به وجود میآورد که در معادن مدام فرصتهایی برای تجربه عملیاتی و مربیگری در خط مقدم به طور فعال برای مردان ایجاد میشود، در حالی که انتظار میرود زنان تجربه خط مقدم را «در جای دیگری» به دست آورند تا واجد شرایط نقشهای فنی و رهبری پیشرفته باشند.
نقش فرهنگ سازمانی در جذب زنان
تحقیقات انجام شده نشان میدهد که فرهنگ سازمانی شرکتهای معدنی هم تاثیر بهسزایی در جذب زنان دارد. برای مثال در بسیاری از شرکتها زنان به دلیل تبعیضهای جنسیتی تمایلی به کار نشان نمیدهند. انطباق با فرهنگ صنعت معدن برای زنان دو برابر مردان (۴۴ درصد در مقابل ۲۳ درصد) دشوارتر است. سیاستهای شرکت و پیمانکاران در برخورد با زنان هم بسیار اهمتی دارد.دادههای اخیر وال استریت ژورنال نشان میدهد که تنها دو زن از زنان برتر فعال در هفت شرکت معدنی بزرگ جهان، پیشرفتهای مادی در زندگی خود داشتهاند.
نظرسنجی موسسه مکنزی، نشان میدهد که زنان به احتمال زیاد در مورد ترک یا برنامه ریزی برای ترک صنعت معدن قبل از رسیدن به پستهای مدیریتی میانی نامطمئن هستند. در حالی که استعفاها در بین نقشهای فنی و مدیریت ارشد و همچنین مشاوران شایعتر است.
شرکتهای معدنی در ارتقاء شغلی زنان ناکام هستند. این امر از حضور پراکنده زنان در نقشهای مدیریت ارشد مشهود است. بیش از ۴۴ درصد از پاسخ دهندگان زن به پویش موسسه مکنزی عنوان کردند که فرصتهای ارتقاء شغلی برابری دریافت نکرده اند. ۲۰ درصد از زنان در تمام دوران تصدی گفتهاند که فرصت رشد مناسبی به آنها داده نمیشود. مصاحبه با زنان فعال در معادن و شرکتهای معدنی همچنین نشان داد که زنان احساس میکنند که برای ارتقاء از استانداردهای بالاتری برخوردارند، بهویژه در نقشهای فنی، عملیاتی و اجرایی.
همچنین تحقیقات نشان میدهد که بیش از ۴۵درصد از زنان به طور مستقم تجربه عدم حمایت و عدم تطابق سطح شغلی را در صنعت معدن تجربه کردهاند. واقعیت این است که گروههایی که حمایت مناسب را دریافت نمیکنند، آسیبپذیرترین افراد در برابر فرسایش هستند.
- نویسنده : محمد قهرمانی کوشان