توسعه اقتصادی پایدار دستاورد انقلاب صنعتی چهارم در معادن است
توسعه اقتصادی پایدار دستاورد انقلاب صنعتی چهارم در معادن است
مدیر عامل شرکت معدنی یاقوت کویر، معتقد است، در محیط‌های اداری وجود بروکراسی پیچیده، زمان انجام عملیات اداری را بسیار زیاد کرده است. هزینه‌های سرسام آور تعمیر و نگهداری مکانیزم‌های سنگین و نیمه سنگین تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی، باعث ایجاد شرایط سخت و دشواری برای عملیات‌های معدن‌کاری شده است.

کانی­ مگ– فناوری‌های نوظهور در تمامی صنایع جهان،پیش‌زمینه بروز انقلاب‌های صنعتی بزرگی در دنیا را فراهم کرده است.این انقلاب‌­ها با مجموعه فرایندهای فناورانه مواجه هستند و قاعداتاً بازی در هر کسب و کاری را تغییر داده‌­اند. شرکت­‌های دانش بنیان در کشورمان سال‌­ها تلاش می­‌کنند هم پای صنایع دنیا پیش روند و مشکلات و چالش­‌های آنها را برطرف کنند. وحید شاهی مریدی، مدیر عامل شرکت معدنی یاقوت کویر، معتقد است«در عصر دیجیتال و فناوری‌­های نوظهور، معادن کشورمان نیز همانند سایر معادن کشورهای بزرگ دنیا باید بر موج فناوری سوار باشند و برای بقا در فضای رقابتی، باید مطابق با برنامه و اهداف انقلاب صنعتی و با روش‌های نوین قدم بردارند. همراهی معادن و صنایع کشورمان با انقلاب‌های صنعتی، باعث تضمین سودآوری و افزایش بقای معادن، در بازارهای بین المللی خواهد شد و موجب توسعه اقتصادی پایدار می­‌شود.» در ادامه مشروح صحبت­‌های وی را می­‌خوانید.

به نظر شما صنعت معدن کشورمان در چه زمینه‌هایی بیشترین چالش‌ها و مشکلات را دارد؟

در  محیط‌­های اداری وجود بروکراسی پیچیده، زمان انجام عملیات اداری را بسیار زیاد کرده است. هزینه‌های سرسام آور تأمین، تعمیر و نگهداری مکانیزم­‌های سنگین و نیمه سنگین تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی، باعث ایجاد شرایط سخت و دشواری برای عملیات‌­های معدن­کاری شده است. عدم حمایت از افرادی که سال‌ها در زمینه معدن تحصیل کرده‌­اند، همچنین وجود رانت و فسادهای اداری از جمله مشکلات جدی در حوزه معدن و صنایع معدنی هستند.

اکتشاف عمیق در معادن کشورمان به عنوان یکی از ضعف‌های مهم شناخته می‌شود، مهمترین راه‌کارهای برون رفت از این مشکلات چیست؟

به روز نبودن خطوط تولید به دلیل هزینه­‌های سنگین تأمین و همچنین عدم تأمین و ارسال به موقع مکانیزم­‌ها، باعث کند شدن فعالیت‌­ها و در برخی مواقع مانع رشد در اکتشاف معادن کشورمان شده­‌اند. تحریم‌­ها و یا انحصاری ‌بودن تجهیزات، غیر اصولی کار کردن در معادن و عدم استفاده از متخصصان این حوزه از مشکلات عمده بر سر راه رشد اکتشاف بیشتر و بهتر در معادن هستند.

چه تکنولوژهایی در زمینه استخراج معادن در جهان استفاده می­‌شود و چقدر شرکت یا منطق‌ه­ای که فعالیت می‌­کنید به این تکنولوژی‌­ها نیاز دارد؟

تکتولوژی­‌هایی که در معادن استفاده می­‌شود، بسته به نوع اکتشاف، متغیر است؛ به عنوان مثال در معادن دنیا سیستم اتوماسیون ریلی پیشرفته مورد استفاده قرار می­‌گیرد؛ این سیستم در سرعت و انتقال امن مواد، تاثیرگذار است. در کشورهای پیشرفته همچنین  استفاده از نقشه برداری‌های سه بعدی و نوین، مدلسازی، بهبود لوازم ایمنی در معادن و … کاربرد فراوانی دارند، که هنوز در کشور ما به خوبی شناخته نشده‌­اند.

باید در کشورمان استفاده از ماشین‌آلات در مقیاس بزرگ و به روز رواج بیشتری پیدا کند و در این مسیر حمایت از شرکت‌های مادر مورد نیاز است. متأسفانه در حال حاضر استفاده از ‌روش‌­های سنتی در عملیات‌های معدنی دیده می­­‌شود، در حالی که با ورود فناوری­‌های نوین این عملیات‌­ها راحت­‌تر، دقیق­‌تر و در نهایت باعث بهره­‌برداری بیشتر خواهند شد.

در مناطق محروم و معادن کوچک مقیاس با مشکلات حمل  نقل مواد معدنی و فراوری آنها مواجه هستیم، چقدر در این مناطق استفاده از تکنولوژی­‌های جدید منجر به بهبود بهره‌برداری می­‌شود؟

بستر سازی مناسب در این مناطق، مانند ایجاد راه‌­های دسترسی برای آنها، بهترین را برای بهره‌­برداری بیشتر از این معادن است؛ به صورتی که بتوان با احداث کارخانه‌های تبدیلی، محصولات این معادن را راحت­‌تر فراوری کرد؛ این شرایط، درنهایت باعث افزایش فرآوری و جلوگیری از خام فروشی و عواقب زیان‌­بار آن خواهد شد.

به نظر شما تا چه مقدار کشور ایران پتانسیل فراوری مواد معدنی وارد شده از سوی کشورهای همسایه مانند پاکستان، افغانستان، عراق و صادرات آنها از طریق بنادر جنوبی به سایر نقاط دنیا را دارد؟

متأسفانه در حال حاضر با محدود بودن صنایع تبدیلی و فرآوری و همچنین سودآوری آسان از طریق خام فروشی مواد معدنی، این شرایط ایده آل نخواهد بود؛ اما با وجود منابع معدنی فراوان و با جذب سرمایه‌گذاری به خصوص سرمایه‌گذاران خصوصی، ایجاد صنایع تبدیلی و تسهیل کردن قوانین واردات، می­‌تواند ریسک­‌های موجود در این مسیر را کاهش دهد و راه صادرات از طریق بنادر جنوبی را هموار کند.

در کشورهای توسعه یافته دنیا تمامی صنایع با گذر از انقلاب صنعتی چهارم در حال ورود به انقلاب صنعتی پنجم هستند. به نظر شما مهمترین دستاوردهای انقلاب صنعتی چهارم در معادن چیست؟

انقلاب صنعتی چهارم یک مبحث کلان و پیچیده است که باید از‌ زوایای مختلف به بررسی و تحلیل آن پرداخت. قطعاً در عصر دیجیتال و فناوری­‌های نوظهور، معادن کشورمان نیز همانند سایر معادن کشورهای بزرگ دنیا از این قائده مستثنی نیستند و برای باقی ماندن در فضای رقابتی، باید مطابق با برنامه و اهداف انقلاب صنعتی و با روش‌های موجود قدم بردارند. همراهی کشورمان با این انقلاب باعث تضمین سودآوری و افزایش بقای معادن، در بازارهای بین المللی خواهد شد و موجب توسعه اقتصاد پایدار می­‌شود.

شرکت­‌های دانش بنیان در شرایط کنونی چگونه منجر به توسعه اقتصادی می­‌شوند؟ چقدر اقتصاد کشور به شرکت­‌های دانش بنیان نیاز دارد؟

شرکت‌های دانش بنیان با اهداف بسیار زیادی شکل گرفته­‌اند؛ از جمله می‌­توان به ایجاد اشتغال پایدار، جلوگیری از تولیدهای‌ تک محصولی، ایجاد ارزش افزوده و در نهایت شکوفایی و توسعه اقتصادی و تجاری اشاره کرد؛ شرکت‌های دانش بنیان در این زمینه­‌ها قطعاً می­‌توانند نقش بسیار پررنگی داشته باشند. این شرکت­‌ها می‌توانند با نوآوری، خلاقیت، تولید و صادرات مواد معدنی، موجب به کارگیری شیوه­‌های نوین تولید در کارخانجات معدنی کاملاٌ موثر عمل کنند؛ به ثمر رسیدن این نتایج توسط شرکت­‌های دانش بنیان، قطعاً نیاز به زمان دارد و با اعتمادسازی می­‌توان فضای رشد را برای آنها ایجاد کرد.

تعداد زیادی معدن راکد و غیر فعال در کشورمان وجود دارد که به علت کوچک مقیاس بودن مهجور مانده‌­اند، چگونه می­‌توانیم با احیای این معادن در زنجیره معدن کشور ارزش خلق کنیم؟

اعطای تسهیلات بلند مدت از سوی دولت­ها، استفاده از شرکت­های پیمانکاری موفق در زمینه پی­‌جویی و اکتشاف معادن می‌­تواند به این معادن کمک کند؛ همچنین حذف بعضی از بروکراسی­‌های اضافی و ملزم کردن اداره صنعت ، معدن و تجارت استان‌ها برای فعال کردن این معادن از بهترین راه­‌های احیا کردن معادن غیر فعال و کوچک مقیاس در نقاط دور افتاده است.

 

  • نویسنده : عاطفه عبدالهی