دکتر بهرام شکوری، رئیس انجمن مس ایران در گفتگو با کانی مگ، ضمن اشاره به گرامیداشت روز صنعت و معدن، گفت: کسب موفقیتهای بیشمار در عرصه صنعت و معدن نمایانگر همت سربازان این سرزمین در حوزه صنعت کشور است که در سایه تعهد، تخصص و همت خود توانستند مجموعه صنعت و معدن کشور را با اتکا به خلاقیت و هوشمندی بینظیر خود به سطح قابل توجهی ارتقا دهند.
وی با تاکید بر اینکه مهمترین عناصری که در دنیا وجود دارد، در ایران هم موجود است، گفت: مس یکی از مواد معدنی مهم است که بیشترین کاربرد را در تکنولوژیهای نوین دارد. بنابراین تولید مس باید چهار برابر شود و این تولید نیاز به سرمایهگذاری عظیم در اکتشافات دارد.
شکوری افزود: فولاد نیز سهم خوبی را در توسعه صادرات کشور دارد و همچنین باید به سنگهای تزئینی اهمیت بیشتری داده شود. چراکه ذخایر عظیمی از سنگهای تزئینی را در داخل کشور داریم که اگر حمایت جدی از این ذخایر شود، میتوانیم در حوزه سنگهای تزئینی ۲۰ درصد از سهم بازار را داشته باشیم.
وی ادامه داد: اگر دولت حمایت جدی از بخش معدن و مواد معدنی ارزشمند داشته باشد، بخش معدن میتواند جایگزین نفت شود و چندین برابر درآمدهای نفتی را برای کشور ایجاد کند. باید به تولید اهمیت بیشتری داده شود و حمایتهای مالیاتی بیشتری از تولید صورت بگیرد. همچنین بانکها نظام بانکی را متحول کنند تا تسهیلات لازم را در اختیار فعالان معدنی قرار دهند. با تمام این حمایتها، بخش معدن آینده روشنی را برای تولید، اشتغال و ارزآوری کشور میتواند ایفا کند.
شکوری با اشاره به شرایط تحریمی و اقتصادی کشور گفت: تنها با اتکا بر افزایش تولید و صادرات میتوان کشور را از شرایط سخت اقتصادی نجات داد و این امر در کنار ایجاد اشتغال میتواند بیکاری را کاهش و معیشت مردم را دچار تغییر مثبت کند و نهایتا ارز آوری آن بدون اتکا به نفت انجام میشود اما متاسفانه رفتارهایی از سوی دولت، فعالان اقتصادی را دلسرد میکند.
وی با تاکید بر خسارت های بیشمار محدودیت های برق و گاز برای صنعت و معدن کشور ادامه داد: این قطعیها خسارتهای زیادی را به فعالان به ویژه فعالان حوزه معدن و صنایع معدنی وارد میکند و بر همین اساس صنایع معدنی را هم متضرر میکند و در ارتباط با صنعت نمود و اثر گذاری بیشتری پیدا میکند.
شکوری در ادامه افزود: دولت باید تولید را در اولویت اول خود قرار دهد و اگر این اتفاق بیفتد قطع به یقین تعطیلی برق وزارتخانهها خیلی بهتر از این است که یک واحد تولیدی به دلیل کمبود برق متوقف شود. در کنار این نوع نگاه و اولویت بندی، دولت باید به سمتی رود که نیروگاه های گازی را ایجاد کند که بتواند برق صنایع را تامین کند و از توقف کارخانهها و واحدهای تولیدی و معادن به این دلایل جلوگیری کنند.
رئیس انجمن مس ایران در پاسخ به این سوال که برخی از فعالان صنعت به صادرات تولیدات مس علی رغم نیاز داخلی انتقاد دارند گفت: این اتفاق زمانی رخ داد که دلار ۴۲۰۰ تومان را مبنای عرضه در بورس قرار دادند. در آن زمان به خاطر رانتی که ایجاد شده بود یک شبه تقاضای مفتول مسی پنج برابر شد. این شرایطی بود که چنین نیازی در کشور وجود نداشت و با رانت، سبب ایجاد این میزان تقاضا برای کاتد مس شده بودند. لذا دولت برای اینکه اجازه دهند مجموعههایی مثل مجموعه شرکت ملی مس ایران محصولات خود را صادر کنند، ابزار بورس را مطرح کرد و بنا شد این مجموعهها محصولات خود را در بازار بورس عرضه کنند. در حال حاضر نیز محصول در بورس عرضه میشود و در صورتی که اگر تقاضای خرید نداشته باشد صادرات انجام می گیرد.
شکوری گفت: با توجه به مواردی که در این خصوص مطرح شده و از طرف دیگر سازوکار و شرایط محصولات تولید داخل، میتوان گفت امکان صادرات محصولات علیرغم نیاز داخل وجود ندارد چراکه در صورت صحت این موضوع، وقتی محصول در بورس عرضه میشود باید مشتری برای خرید آن وجود داشته باشد. هر زمان که برای محصولات عرضه شده در بورس مشتری وجود داشته باشد ما صادراتمان را صفر میکنیم؛ اما زمانی که عرضه انجام می شود و برای بیش از ۴۴ – ۴۵% محصولات در داخل تقاضایی وجود ندارد به این معنی است که میزان تولیدات کشور مازاد بر نیاز داخل است و باید صادر شود.
رئیس انجمن مس ایران با بیان اینکه در حال حاضر بخش عمدهای از کاتد مس به دلیل توسعه نیافتن صنایع پایین دستی صادر میشود، گفت: دولت باید صنایع پایین دستی از جمله سیم و کابل و سایر صنایع های تک را که از محصولات مس استفاده میکنند، توسعه دهد و مشوقهایی نیز برای فعالان اقتصادی ایجاد کند تا به بخش مس ورود کنند تا هم در توسعه صنایع بالادستی معادن و صنایع معدنی کاتد مس فعال شوند و هم در صنایع پایین دستی ورود پیدا کنند تا بتوانند میزان صادرات کاتد مس را به واسطه توسعه صنایع پایین دستی کاهش دهند.
وی در ادامه با اشاره به وضع عوارض و بخشنامه واردات ماشین آلات معدنی گفت: بررسی طرح دو فوریتیای که توسط دولت به مجلس داده شده و بیانگر این است که حقوق گمرکی برای مواد اولیه و ماشین آلات و تجهیزات تولید کاهش یابد به تعویق افتاده و این نشان می دهد که این موضوع برای مجلس اهمیت آنچنانی ندارد. همیشه مجلس داعیه حمایت از بخش خصوصی، تولید، اشتغال و صادرات را دارد اما متاسفانه نوع جهتگیریها و حرکات بیانگر این ادعا نیست.
شکوری افزود: با توجه به فشارهای موجود برای دولت که در سنوات گذشته هم به نوعی بود و اکنون بیشتر شده است که یکی از موارد اصلی آن کسری بودجه است، این فشار به دولت وارد میشود که پول بدون پشتوانه چاپ شود و اخیرا هم رییس سابق بانک مرکزی به آن اعتراف کرده است اما آن زمان ایشان و مجموعه وزارت اقتصاد، منکر این میشدند اما امروز میگویند که پیشتر این اتفاق افتاده و اکنون هم ادامه دارد.
وی ادامه داد: چون فشارها زیاد شده است، طبیعتا دولت به دنبال درآمدزایی است و در نتیجه هر طرح، لایحه یا ایدهای که درآمدهای دولت را کاهش دهد جذاب نیست و مخالفت میشود یا به تعویق میافتد. تولید به تجهیزات، ماشین آلات و مواد اولیه وابسته است. با تغییر سیاستهای ارزی قیمت تجهیزات و ماشین آلات دستخوش افزایش میشود. دولت باید تمهیداتی برای خنثی شدن این تغییرات در پیش میگرفت اما این اتفاق رخ نداده است.
- نویسنده : علیرضا صرفهجو