افشین کلاهی رییس کمیسیون دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با کانی مگ، در خصوص تاثیر شرکتهای دانش بنیان و آثار آن بر صنایع به خصوص، صنعت معدن اظهار کرد: یکی از مباحث مهم در صنایع، استفاده از فناوری در فرآیندهای مختلف است. این فرایندها را از همان ابتدا تا انتهای فعالیت باید در نظر گرفت.
وی ادامه داد: یعنی از بخش ماشینآلات و مواد اولیه باید در نظر گرفت تا استخراج و بحث فروش و انبار و ..، همگی میتوانند از فناوریهای نوین استفاده کنند.
افزایش بهرهوری معادن به کمک شرکتهای دانش بنیان
به گفته وی، شرکتهای دانش بنیان در بخشهای مختلف صنعت معدن میتوانند برروی فرآیندها تاثیرگذار باشند. به عنوان مثال با استفاده از فناوریهای نوین در معادن میشود بهرهوری را در معدن بالا برد. همینطور میتوان در روشهای فروش، بیزینس مدلهای جدیدی را استفاده کرد. همچنین در بحث لجستیک و .. هم نقش و کاربرد فناوریهای نوین بسیار تاثیرگذار است.
کلاهی در ادامه عنوان کرد: شرکتهای دانش بنیان معدنی، میتوانند در صنعت معدن تحول آفرین باشند. همچنین این شرکتها در سایر کسب و کارها هم تاثیرگذار هستند.یعنی روش کسب و کار را به شکل دیگری تغییر میدهند، حتی مدل کسب و کار را عوض میکنند.
وی تاکید کرد: در تولید محصولات معدنی، استفاده از فناوری میتواند بهرهوری را بالا ببرد حتی میتواند ضایعات را کاهش دهد و هم اینکه در زمان استخراج تاثیرگذار بوده و زمان را کوتاهتر کند.
کلاهی در رابطه با اینکه بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که شرکتهای دانش بنیان از سوی دولت حمایت نمیشوند،بیان کرد: من به این شکل اعتقاد ندارم. دولت برنامههای حمایتی خوبی برای شرکتهای دانش بنیان دارد، معاونت علمی فناوری و صندوق نوآوری و شکوفایی یک اکوسیستم و یک زیست بوم مناسبی برای این شرکتها ایجاد کردهاند.
وی افزود: همچنین مجموعهای از فرآیندهای حمایتی هم وجود دارد منتهی مسئله این است که بقیه سازمانها حمایت کافی را نمیکنند. حتی الفبای ارتباطگیری با این شرکتها را ندارند. به عنوان مثال، بانکها یک بخشی از منابعشان را به شرکتهای دانش بنیان اختصاص میدهند، تا زمانی که روش اجرایی بانک عوض نشود، نمیتوانند شرکتهای دانش بنیان را جذب کنند حتی اگر به آنها تسهیلات داده شود. شرکتهای دانش بنیان معمولا شرکتهایی هستند که ملک و ساختمان و معدن و صنعت ندارند.
روشهای سنتی تامین مالی پاشنه آشیل شرکتهای دانش بنیان
کلاهی تصریح کرد: بنابراین، با توجه به روشهای سنتی نظام بانکی در خصوص تسهیلات، شرکتهای دانش بنیان نمیتوانند چیزی را به عنوان وثیقه نزد بانک بگذارند تا بتوانند تسهیلات بگیرند.
رییس کمیسیون دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه باید روشهای تامین مالی شرکتهای دانش بنیان تغییر کند، اظهار داشت: به عنوان مثال برای این شرکتها داراییهای نامشهود و ارزشمند مواردی مانند فناوری و دانش و ایده و نرم افزاری هستند؛ اما این موارد به عنوان دارایی ارزشمند دیده نمیشود.
وی تاکید کرد:بنابراین، باید روشها و دیدگاههای باقی بخشها به شرکتهای دانش بنیان و استارتاپها عوض شود که در کلیه نهادهایی که شرکتها با آنها در ارتباط هستند در فضای اصلی کسب و کار متاسفانه این شرکتها این چالش را دارند و فضای کسب و کار فضای مناسبی نیست و برای آنها سختتر هم هست.
کلاهی تصریح کرد: متاسفانه دیدگاهها عوض نمیشود و تا زمانی که این دیدگاه تغییر نکند، نمیتوان به شرکتها در فضای کسب و کار واقعی کمک کرد. مشکل دیگری که شرکتهای دانش بنیان به آن برخورد می کنند، بازار است. بازار ایران در اکثر حوزهها بازار رقابتی نیست و ما در بعضی از بازارها انحصار کامل داریم. شرکتها وارد این بازارها میشوند و نمیتوانند کالا یا خدماتشان را بفروشند.
رییس کمیسیون دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به نامگذارسال و تاثیر آن در روند بازار کار گفت: بعید میدانم این موضوع تغییر شگفتانگیزی در بازار کار ایجاد کند؛ مگر اینکه نگاه عوض شود. امسال مهمترین نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که سهم اقتصاد دانش بنیان ما از کل اقتصاد بیشتر شود و فضای کسب و کار برای این شرکتها مساعدتر شود. رتبه فضای کسب و کار کشورمان در دنیا پایین است، حتی اگر جایی نمیشود این فضا را بهبود داد حداقل باید برای شرکتهای دانش بنیان تفاوت قائل شوند.
شرکتهای دانش بنیان به مقررات و قوانین مناسب نیاز دارند
کلاهی در ادامه خاطرنشان کرد: به عنوان مثال، نحوه مواجه سازمانها باید تغییر کند و نمیشود از دانش بنیان و استارتاپ حمایت کنیم ولی مقررات و قوانین مناسب نداشته باشیم و تاکید کنیم که همه شرکتها بر اساس آیین نامهها و فلان بند بخشنامهها عمل کنند. مگر بخشنامه و آیین نامه را چه کسی نوشته است؟ همین سازمانها آیین نامه و بخشنامه مینویسند. باید این آیین نامه و بخشنامهها را عوض کنیم، تا زمانی که اینها عوض نشود اتفاقی نمیافتد و تغییری ایجاد نمیشود.
کلاهی در پاسخ به این پرسش، چقدر رانت و سفارش در موضوع دانش بنیان وجود دارد؟ تاکید کرد: در حوزه دانش بنیان، حمایتهایی که صورت میگیرد به نوعی رانت به شمار میآید ولی رانت خوبی است. به نظر من، حوزه دانش بنیان، حوزه ریسک پذیری است و سرمایه گذاری در این حوزه سرمایهگذاری ریسک پذیر به شمار می آید. از هر ۱۰ استارتاپ ممکن است ۸ الی ۹ تای آن از بین بروند، یا از هر ۱۰ استارتاپ ممکن است ۳ الی ۴ تای آن از بین بروند، چون این فضا، فضای پر ریسکی برای سرمایه گذار است و سرمایه گذار سنتی به راحتی برای سرمایه گذاری در این فضا جذب نمیشود و دولتها باید بخشی از این ریسک را بپذیرند.