مصطفی نادری، مدرس دانشگاه و مشاور رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی در گفتگو با کانی مگ، گفت: به نظر میرسد اگر مدیریت معادن کشور به بخش خصوصی واگذار شود و دولت مسولیت حاکمیتی و اعمال ضوابط را بر عهده بگیرد، نتایج بهتری در این صنعت حاصل شود.
وی در پاسخ در رابطه با اینکه باتوجه به تحریمها صادرات مواد معدنی با مشکل رو به رو شده و بیشتر خامفروشی انجام میشود،گفت: قطعاً راه دیگری برای مقابله با تحریمها و رفع چالشها وجود دارد؛ اما معادن همانند صنعت خودرو سالهاست در اختیار یکسری افراد قرار گرفته که خط و ربط آنها کاملا مشخص است و هیچگونه پیشرفتی را در حوزه معدن مشاهده نمیشود. روشهای استخراجی ۳۰ سال قبل همچنان ادامه دارد.
وی ادامه داد:تجربه کشورهای توسعه یافته دنیا نشان میدهد که میتوان با استفاده از روشهای نوآورانه افزایش بهرهوری را در صنعت معدن مشاهده کرد.متاسفانه بهرهبرداری معادن کشورمان مانند هندوانهای است که گل آن را همه برمیدارند و مابقی را رها میکنند.
این کارشناس حوزه معدن و محیط زیست عنوان کرد: معادن کشور حدود ۳۰-۲۰ درصد استخراج شده و پس از آن به حال خود رها میشوند. در بحث باطلههای معدنی و مشکلات زیست محیطی معادن متاسفانه نظارتی نمیشود و روی آنها اعمال نظر و قانون صورت نمیگیرد.
او افزود:در زمان وقوع حادثه ریزش کوه هرات تمامی رسانهها اعلام کردند که ریشه در فعالیتهای معدنی داشت و به مشکل رانش زمین بازنمیگشت. اگر رانشی بود به خاطر برداشت معدنکاران و بیبهره بودن آنها از تکنولوژیهای روز دنیا بود.
نادری بیان کرد: مدیرکل محیط زیست مازندران که به ایشان موضوع ارتباطی نداشت به عنوان سخنگوی معادن موضع گرفت و این حادثه را بیارتباط با بحث معادن دانست.در صورتی که مدیرکل محیط زیست استان نباید سخنگوی بخش معدن باشد و ایشان باید به عنوان ناظر خیلی سفت و سخت با آنها برخورد میکرد که آنها کوچکترین تخطی از باب بحث زیست محیطی نداشته باشند.
وی عنوان کرد: صنعت معدن هم مانند صنعت خودرو در اختیار مافیا است. چالشهای زیست محیطی معادن کشور کم نیستند و مشکلات بسیاری برای کشور به وجود میآورند. یکی از مواردی که در حوزه معدن رسانهای شده، موضوع معادن کرکس کوه است.به عنوان یک مورد میتوانید مشاهده کنید که بیتوجهی به استاندارهای زیست محیطی در زمان فعالیت معدنکاری چه بلایی را این معادن بر سر مناطق حاشیهای آورده و به روستاها آسیب رسانده است. از لحاظ اقتصادی و محیط زیست گرد و غبار باغات منطقه را نابود کرده و مشکلات تنفسی برای مردم ایجاد کرده است.
نادری براین باور است: اینکه معادن دولتی یا خصوصی باشند متخصصین امر باید نظر دهند. در حوزه موشک بخش خصوصی نداریم و کشور موفقیتهای خوبی در به دست آورده است. در برخی صنایع دولتی موارد موفق داشتیم و اینطور نبوده که صرفاً خصوصی بودن دلیل بر موفقیت باشد.
وی در ادامه گفت: تجربه نشان داده اگر بخش خصوصی به حوزه معادن ورود کند قطعاً از بخش دولتی بهرهوری بیشتری دارد. دولت باید با اعمال قوانین بر عملکرد بخش خصوصی نظارت کند. بخش خصوصی که صرفا دنبال منافع مالی خود نباشد و کل جامعه را در نظر بگیرد قبول میکند. قطعاً در دست بخش خصوصی باشد بهتر است و تجهیزات بهتری به کار میگیرد و از متخصصین این امر در این زمینه استفاده میکند و همه اینها باعث افزایش بهرهوری و راندمان در معادن میشود که قطعاً این معادن متعلق به نسل ما نیست و باید طوری مصرف کنیم که برای نسلهای آینده هم بماند ولی این نگاه الان وجود ندارد.
این کارشناس با اشاره به بحث ماشینآلات فرسوده در معادن گفت: کشور ما از لحاظ بعد دانشی کمبودی ندارد. این را نمیتوانم قبول کنم. با یکسری شرکتهای دانش بنیان صحبت کنند تا یک ماشینآلاتی متناسب با کار آنها تولید کنند یا از اساتید دانشگاه استفاده کنند. قریب به ۴ تا ۴و نیم میلیون دانشجو در کشور داریم که تعداد عظیمی دانشجوهای معدن هستند و در بحث محیط زیستی دانشجویان محیط زیست هستند. محیط زیست که رشته اول فارغ التحصیلان را دارد رشته معدن نیز یکی از رشتههایی است که بیشترین بیکاری را در بین فارغ التحصیلان کشور دارد و از اینها استفاده شود.
وی در پایان خاطر نشان کرد:اگر از نخبگان کشور استفاده شود قطعاً پیشرفت داریم و دیگر ماشینآلات معدنی فرسوده جایگاهی در این صنعت ندارند. صنعت معدن مانند صنعت خودرو است که بیش از ۴۰ سال دست یکسری افراد افتاده و پیشرفتی در این حوزه نداشتیم. معدن هم همینطور است و باید از انحصار یکسری افراد در بیاید تا شاهد رشد و شکوفایی آن باشیم.