افزایش حجم تقاضا برای تامین مواد اولیه حیاتی در خودروهای الکتریکی

به گزارش کانی مگ و به‌ نقل از موسسه «Fastmarkets»، دستیابی به برایند انتشار صفر به مقادیر زیادی مواد اولیه حیاتی نیاز دارد که در حال حاضر در ابزارهایی مانند پنل‌های خورشیدی، خودروهای الکتریکی و دیگر ابزارها استفاده می‌شود. تنوع بخشیدن به تولید باتری و تامین مواد اولیه حیاتی برای خودروهای الکتریکی، یک اصل مهم در تضمین زنجیره تامین ایمن و پایدار تلقی می‌شود.

بازار خودروهای الکتریکی همچنان در سراسر جهان به سرعت در حال گسترش بوده و حجم فروش این خودروها به تدریج در حال افزایش و ثبت رکوردهای فروش جدید است. در مجموع، ۱۴ درصد از حجم کل خودروهای جدید فروخته شده در سال ۲۰۲۲ الکتریکی بودند که این رقم در سال ۲۰۲۱، حدود ۹ درصد و در سال ۲۰۲۰، کمتر از ۵ درصد بود.

علی‌رغم افزایش حجم فروش خودروهای الکتریکی، گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر تازه آغاز شده است. این بدان معنی است که حجم تقاضا باید به دلیل تخصیص یارانه‌ها و اهداف تعیین شده مبتنی بر حذف تدریجی و اعمال مقررات برای استفاده از وسایل نقلیه موتور احتراق داخلی (ICE) در آینده افزایش پیدا کند.

هنگامی که هزینه‌های تولید خودروهای الکتریکی از سال ۲۰۲۵ به بعد با هزینه‌های تولید نقلیه موتور احتراق داخلی برابر و در مواردی حتی از آن کمتر شود، می‌توان انتظار داشت که حجم فروش خودروها افزایش سریع‌تری را تجربه کند.

در همین راستا، پیش‌بینی می‌شود بازار خودروهای الکتریکی چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا تا سال ۲۰۳۰ به ۶۰ درصد از کل فروش خودروها برسد و این در صورتی اتفاق خواهد افتاد که حجم عرضه پا به پای حجم تقاضا افزایش پیدا کند.

چنانچه حجم تقاضا برای خودروهای الکتریکی افزایش یابد، حجم تقاضا برای مواد معدنی مورد استفاده در تولید باتری‌ها نیز به تبع آن افزایش خواهد یافت.

وجود مشکلات لجستیکی در زنجیره تامین و کمبود فلزات حیاتی که در تولید باتری نقش بسزایی دارند، چالش بسیار بزرگی را برای گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر در آستانه سال ۲۰۳۰ ایجاد خواهد کرد. تاخیر در انجام سرمایه‌گذاری‌ها در معدن نیز ممکن است چالش دیگری را برای این گذار به وجود ‌آورد و این موضوع ممکن است باعث بر هم خوردن تراز عرضه و تقاضا در آینده شود.

افزایش قیمت فلزات باتری؛ چالشی در صنعت خودروهای الکتریکی

روند سریع افزایش حجم فروش خودروهای الکتریکی در زمان همه‌گیری ویروس کرونا، نگرانی‌ها در مورد تسلط چین بر زنجیره تامین باتری‌های لیتیومی را تشدید کرده است. در عین حال، جنگ میان روسیه و اوکراین منجر به افزایش قیمت مواد اولیه از جمله کبالت، لیتیوم و نیکل و رسیدن آن به بالاترین میزان خود شده است.

البته باید این نکته را متذکر شد که وابستگی به برخی تامین‌کنندگان خاص مانند چین، تنها عامل نگرانی این مسئله نیست. باتری‌ها، بخش بزرگی از هزینه کل خودروهای الکتریکی را به خود اختصاص می‌دهند و معمولا ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزش آن‌ها را تشکیل می‌دهند اما این نسبت با افزایش اندازه باتری‌ها بیشتر خواهد شد.

کشورهای منتخب بر اساس سهم حجم کل عرضه مواد معدنی به اتحادیه اروپا

افزایش حجم تقاضا برای خودروهای الکتریکی در بحبوحه چالش‌های زنجیره تامین، موجب افزایش قیمت مواد اولیه مورد استفاده در تولید باتری (از جمله قیمت کبالت و لیتیوم) به بالاترین میزان در چند سال اخیر شد. این موضوع بر قیمت‌ها تاثیر گذاشت و به نوبه خود باعث شد مصرف‌کنندگان در تغییر نگرش خود مبنی بر استفاده از وسایل نقلیه الکتریکی دچار تردید شوند.

نرخ بازیافت باتری‌های مستهلک شده برای تامین مواد اولیه

اگرچه قیمت نیکل و کبالت در نیمه اول سال ۲۰۲۳ کاهش یافت اما همچنان نسبت به قیمت‌های تعیین شده در سال ۲۰۲۲ بالاتر بود.

تلاش اتحادیه اروپا برای تقویت زنجیره تامین باتری خودروهای الکتریکی

اروپا در حال حاضر به سختی تلاش می‌کند تا زنجیره تامین باتری خود را توسعه دهد اما این امر به زمان نیاز دارد و وابستگی این اتحادیه به تامین این مواد از دیگر کشورها همچنان باقی مانده است.

قانون مواد اولیه حیاتی ارائه شده توسط اتحادیه اروپا، تلاش این نهاد برای ایمن‌سازی زنجیره تامین و تقویت استقلال کشورهای عضو برای اطمینان از دسترسی این اتحادیه به مواد مورد نیاز برای گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر به منظور دستیابی به انتشار کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ است.

لازم به ذکر است که یک چهارم مونتاژ خودروهای الکتریکی در اروپا انجام می‌شود و حدود ۲۰ درصد از فرآوری کبالت در این قاره صورت می‌گیرد؛ در عین حال زنجیره تامین مواد اولیه حیاتی بسیار جزئی در خاک این قاره سبز وجود دارد.

به عنوان بخشی از قانون مواد اولیه حیاتی ارائه شده توسط اتحادیه اروپا، این نهاد اهدافی از جمله استخراج ۱۰ درصد از مواد اولیه حیاتی مصرفی خود مانند لیتیوم، کبالت و عناصر نادر خاکی، افزایش ۱۵ درصدی نرخ بازیافت و افزایش نرخ فرآوری به ۴۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ را در این قانون تعیین کرده است.

میزان فرآوری جهانی مواد اولیه منتخب در چین

گفتنی است حدود ۹۰ درصد از عناصر نادر خاکی و ۶۰ درصد از لیتیوم در چین فرآوری می‌شود. طبق قانون ارائه شده توسط اتحادیه اروپا، کشورهای عضو این اتحادیه نباید بیش از ۶۵ درصد از مواد اولیه حیاتی مورد نیاز خود را از یک کشور ثالث تهیه کنند. همچنین اتحادیه اروپا تقریبا به طور کامل به واردات این مواد اولیه حیاتی به ویژه از چین وابسته است. لازم به ذکر است که ۱۰۰ درصد از عناصر نادر خاکی مورد نیاز برای تولید آهنرباهای دائمی در سطح جهان، در چین فرآوری شده و ۹۷ درصد منیزیم مورد نیاز اتحادیه اروپا نیز از این کشور تامین می‌شود.

مسئله سرمایه‌گذاری برای مبارزه با نقش حیاتی چین در زنجیره تامین خودروهای الکتریکی، عاملی بسیار تاثیرگذار تلقی می‌شود. با این وجود حتی اگر ایالات متحده آمریکا و اروپا سرمایه‌گذاری در این بخش را افزایش دهند، تسلط چین در فرآوری و تولید مواد اولیه حیاتی همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد.

روند رو‌به‌رشد فرایند ادغام و اکتساب شرکت‌های تولیدکننده خودروهای الکتریکی

پابرجایی وضعیت بلاتکلیفی در زنجیره تامین فلزات، برخی از خودروسازان که برای فروش خودروهای الکتریکی خود هدف‌گذاری کرده‌اند، به امید تامین بودن طولانی مدت مواد اولیه حیاتی مورد نیاز آن‌ها، به دنبال توسعه تجارت خود در بخش معدن هستند.

در اوایل سال جاری، شرکت جنرال موتورز (GM) اعلام کرد که وارد یک سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت معدنی «Lithium Americas» شده است. این همکاری دو جانبه به شرکت جنرال موتورز دسترسی انحصاری به لیتیوم از یک سایت معدنی درایالت  نوادا در ایالات متحده آمریکا را می‌دهد.

وابستگی اتحادیه اروپا به واردات مواد اولیه حیاتی

به نظر می‌رسد در چند سال آینده، سرمایه‌گذاری‌های مشترک بیشتری در این عرصه انجام شود که تنها به مشارکت تجاری معطوف نخواهد شد بلکه شامل مشارکت‌های استراتژیک در زنجیره تامین باتری خودروهای الکتریکی نیز می‌شود.

می‌توان تاکید کرد که آینده صنعت خودروهای الکتریکی، بر این‌گونه همکاری‌ها میان شرکت‌های خودروسازی و بخش معدن استوار خواهد بود. این مسئله بدان معنی است که تلاش‌های اولیه برای برنامه‌ریزی بلندمدت و ایجاد چنین روابطی در این راستا اهمیت فزاینده‌ای پیدا خواهد کرد.

ادامه سیاست‌گذاری‌ها در زنجیره تامین خودروهای الکتریکی

سیاست‌گذاری‌ها نقش فزاینده‌ای در آینده زنجیره‌های تامین خودروهای الکتریکی ایفا خواهند کرد. برای اطمینان از تامین فلزات موجود در باتری‌ها، انتظار می‌رود که در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و مناطقی مانند اتحادیه اروپا مشارکت‌های تجاری جدیدی ایجاد شود.

به علاوه، انتظار می‌رود که سیاست‌های ارائه شده مبتنی بر خودروهای الکتریکی بر روی بخش باتری‌ها و فلزات موجود در آن‌ها تمرکز بیشتری داشته باشد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که همکاری شرکت‌های تولیدکننده خودروهای الکتریکی با تولیدکنندگان باتری و شرکت‌های فعال در حوزه معدنی افزایش یابد. به علاوه پایداری در بخش‌های معدن و تولید باتری در بلندمدت بر تصمیمات شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد اما تأثیر آن تا زمانی که استقبال گسترده‌ای در پذیرش خودروهای الکتریکی صورت نگیرد، محدود خواهد بود.