کانی مگ، جعفر گودرزی- بر اساس آمار اعلام شده، از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه برای توسعه تامین مالی کسب و کارهای نوپا در دو سال با رشد چشمگیری از ۶ صندوق در سال ۱۳۹۸ به بیش از ۱۲ برابر یعنی به ۱۶ در سال ۱۴۰۰ صندوق رسیده است. با […]
کانی مگ، جعفر گودرزی- بر اساس آمار اعلام شده، از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه برای توسعه تامین مالی کسب و کارهای نوپا در دو سال با رشد چشمگیری از ۶ صندوق در سال ۱۳۹۸ به بیش از ۱۲ برابر یعنی به ۱۶ در سال ۱۴۰۰ صندوق رسیده است. با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری حامیان اصلی کسب و کارهای نوپا در کشور هستند، افزایش منابع مالی آنها و دست یابی به سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریالی در سال ۱۴۰۰ میتواند مسیر توسعه کسب و کارهای نوپا در کشور را روشن‌تر کند.
کسب و کارهای نوپا و استارتاپ‌های کشورمان عمرطولانی ندارند؛ اما توانسته‌اند در همین زمان اندک فعالیت خود نزدیک به ۲درصد از تولید ناخالص داخلی کشور به خود اختصاص دهند. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده باید سهم کسب و کارهای نوپا و استارتاپ‌ها از اقتصاد کشور تا پایان سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ به ۱۰درصد برسد. البته این رقم در این بازه زمانی کوتاه مدت بسیار دشوار است. در ۵ سال گذشته با تمام حمایت‌ها و نگاه‌های توسعه‌گرانه به کسب و کارهای نوپا و استارتاپ‌ها آنها تنها توانسته‌اند حدود ۲درصد تولید ناخالص داخلی را از آن خود کنند. حال در مدت چهار سال چگونه می‌توان این سهم را ۸درصد افزایش داد.
کسب و کارهای نوپا و استارتاپ‌ها به سرمایه‌گذارهای بیشتری نیاز دارند
رضا الفت نسب،عضو عضو اتحادیه کسب و کارهای مجازی معتقد است«سرمایه‌گذاری جسورانه و حمایت مالی از این کسب و کارها بیشتر از سوی نهادهای خاص انجام می‌شود. باید شرایط برای حضور بخش خصوصی به صورت ویژه و توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه فراهم شود.»
به گفته وی«سهم اقتصاد دیجیتال به مراتب بیشتر از سهم فناوری اطلاعات در تولیدناخاص داخلی کشورهاست. چالش اصلی کشورمان در حوزه اقتصاد دیجیتال به ترتیب ابتدا در لایه سوم، سپس لایه دوم و در وهله آخر در هسته مرکزی قرار دارد. به عبارت دیگر، ایران در شاخص‌های مرتبط با شبکه، سطح پوشش و دسترسی دارای رتبه‌های به نسبت مطلوبی است، اما در چگونگی به کارگیری شبکه در شکل‌گیری کسب و کارهای جدید و زیست بوم استارتاپی، سهم اقتصاد دیجیتال کشور، کاهش می‌یابد.»
وی بر این باور است«نبود سرمایه نقدی و سرمایه‌گذاری جسورانه یکی از چالش‌های جدی حوزه استارتاپی کشور است. سرمایه‌گذاری در حوزه اکوسیستم استارتاپی کشور بسیار کاهش یافته و سرمایه‌گذاری جسورانه در این حوزه اندک است و حامیان حاکمیتی نیز دیگر توان کافی برای حمایت از اکوسیستم استارتاپی ندارند و شاهد هستیم کمیت، کیفیت و محیط کسب و کار استارتاپی در کشور ما کمرنگ شده است.برای بهبود و ارتقای رتبه اکوسیستم استارتاپی کشور در دنیا و خاورمیانه باید محیط کسب و کار استارتاپی تلطیف شود تا فعالان این حوزه برای گرایش به این حوزه اشتیاق و انگیزه نشان دهند.»
عضو عضو اتحادیه کسب و کارهای مجازی تاکید دارد«توسعه اکوسیستم استارتاپی کشور از طریق فعال کردن بازیگران آن اتفاق می‌افتد.در همین راستا نیاز است تا اقدام‌های مؤثری از سوی حاکمیت مانند رگولاتوری درست و به روز کردن قوانین به‌همراه حمایت‌ها رخ دهد. سرمایه‌گذاری جسورانه در این حوزه میتواند سهم این کسب و کارها را به صورت چشمگیری از تولیدناخالص داخلی بالا ببرد؛ اما با شرایط فعلی رسیدن به رقم ۱۰ درصد کمی دور انتظار است.»
هر ایده خامی قادر به جذب سرمایه‌گذار نیست
بسیاری از کارشناسان معتقدند که اکوسیستم استارتاپی از یک عدم قطعیت رنج می‌برد. بیشتر این کسب و کارها به دلیل نیاز جدی به منابع مالی و حمایت مالی در ابتدای مسیر مجبور به تحمل شرایط سختی هستند و همین موضوع باعث شکست ایده‌های بسیاری می‌شود. درست است که ایده‌ها روز به روز بهتر و جدیدتر می‌شوند؛ اما بسیاری از ایده‌ها به دلیل نبود سرمایه‌گذاری جسورانه و کمبود حمایت‌های مالی در گام‌های ابتدایی ابتر می‌مانند. استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپا نیاز دارند تا در یک بستر اقتصادی درست و ثابتی فعالیت کنند.
با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند که برخی استارتاپ‌ها به مرحله پختگی ایده نمی‌رسند و همین موضوع باعث شکست آنها می‌شود. افزایش آمار شکست این کسب و کارها سرمایه‌گذرای جسورانه را با چالش روبه ور می‌کند.
در این رابطه عادل طالبی، کارشناس حوزه کسب و کارهای آنلاین می‌گوید« سرمایه‌گذاری خطرپذیر نباید از سوی دولت انجام شود. فعالان واقعی اقتصاد باید وارد سرمایه‌گذاری جسورانه شده و کسب و کارهای نوپا و ایده‌های مهم را حمایت کنند. بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند که پلتفرم‌ها نیاز به توسعه و رشد از سوی دولت دارد. درحالی که باید گفت، برای رشد و توسعه پلتفرم‌ها به هیچ کمک مالی و… از سوی دولت نیاز نیست و تنها باید موانع سد راه آنها با رایزنی با برخی از کشورها برداشته شود تا آنها بتوانند به بلندپروازی های خود ادامه دهند و در بازارهای بین المللی حضور پیدا کنند.»
به گفته وی« بسیاری از کسب و کارهای نوپا ایده‌هایی را به عنوان یک محصول و خدمت ارایه می‌کنند و اصرار به جذب سرمایه دارند؛ اما واقعیت این است که سرمایه‌گذاری جسورانه به معنای نابود کردن منابع مالی نیست. برای سرمایه‌گذاری جسورانه در ابتدا تحقیقات فراوانی انجام شده و احتمال موفقیت پروژه باید بر میزان شکست آن غلبه کند. در غیر این صورت سرمایه‌گذاری جسورانه معنایی ندارد.»
وی معتقد است«اقتصاد کل کشور از سال ۹۷ شروع به کوچکتر شدن کرد و تورم بالاتر رفت و عدم قطعیت اقتصادی بالاتر رفت. واقعیت این است که بستر اقتصادی برای ظهور استارتاپ‌ها باید ثابت باشد. همچنین نبود افق سرمایه‌گذاری خارجی که می‌توانست تاثیر چشمگیری در اکوسیستم استارتاپی داشته باشد، منجر به کاهش رشد آهنگ استارتاپ‌ها در کشور شد.
در صنعت استارتاپ نباید به بازگشت سرمایه در کوتاه مدت خوش بین بود. کوتاه ترین افق زمانی در استارتاپ و سرمایه‌گذاری استارتاپ، ۷ تا ۱۲ سال است . در سرمایه‌گذاری جسورانه باید نگاهی میان مدت داشت و اصطلاح زودبازده بودن را کنار گذاشت. »
به گفته وی«درکشورمان دو نوع صندوق سرمایه‌گذاری وجود دارد. صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه بورسی و صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه خصوصی که تعداد آنها به قدری کم است که به راحتی می‌توان هر دو را پیدا کرد.
در خصوص جذب سرمایه‌گذاری دو بعد وجود دارد. یکی خود سرمایه‌گذاری جسورانه که معتقدم حتی در آن حوزه نیز کمبود دانش وجود دارد. بعضا افراد بر صندلی سرمایه‌گذاری جسورانه نشسته‌اند که دانش آن را ندارند، استارتاپ نداشته‌اند و با آنها از نزدیک سروکار نداشته‌اند و بنابراین فهم و درک نحوه کارکرد استارتاپ برایشان سخت است به همین علت با اعمال خود شروع به آسیب زدن به استارتاپ می‌کنند.»
